Για ποικίλους λόγους, τους οποίους δεν είναι η κατάλληλη στιγμή να συζητήσουμε, η επίσκεψη σε έναν ειδήμονα ψυχολόγο θεωρείται δυστυχώς ταμπού, ακόμα και σήμερα, στην Ελλάδα που ολοκληρώνει και τη δεύτερη δεκαετία του 2000. Η επικριτική ματιά δε και τα αρνητικά σχόλια των τρίτων προσώπων έρχονται να συντείνουν στην όξυνση του ταμπού αυτού και στην καθυστέρηση ή την αποφυγή κάποιου που χρειάζεται ψυχολογική υποστήριξη να οδηγηθεί στο γραφείο ενός ειδικού. Γιατί ακόμη από μερικούς σήμερα δεν έχει καταστεί σαφές ότι η ψυχική αστάθεια, η ψυχική διαταραχή, η θλίψη ή η δυσκολία διαχείρισης συγκεκριμένων καταστάσεων ΔΕΝ είναι ισοδύναμα της «τρέλας». Πριν από πολλές δεκαετίες οι άνθρωποι με ψυχικές νόσους θεωρούνταν τρελοί, προβληματικοί, φρενοβλαβείς, κι αντιμετωπίζονταν ως τέτοιοι…
Αξίζει, όμως, κάποιος να πονάει ή να νιώθει έντονη στενοχώρια και απογοήτευση με τη ζωή του και να μην πηγαίνει σε ένα ψυχολόγο προκειμένου να βελτιώσει οριστικά την ποιότητα της ζωής του, κι όλο αυτό μόνο και μόνο για να μην πουν οι γνωστοί και μη εξαιρετέοι ότι είναι τρελός, ότι δεν στέκει στα καλά του, εξ ου και η ανάγκη για ψυχολογική βοήθεια; Σίγουρα όχι!
Στα πλαίσια αυτά, λοιπόν, αποφασίσαμε να συμπεριλάβουμε στο διαδικτυακό περιοδικό Δυναμική Γυναίκα ένα άρθρο με κεντρικό θέμα την απορία: «Πότε να πάω σε ψυχολόγο;». Τι χρειάζεται κανείς να υποψιάζεται ή να έχει διαπιστώσει προκειμένου να στραφεί σε μία πρώτη επικοινωνία με έναν ή μία ψυχολόγο; Ποιες ενδείξεις μπορεί ο καθένας και η καθεμία από εμάς να εισπράξει από ένα αγαπημένο του πρόσωπο και να το παροτρύνει να επισκεφθεί έναν επαγγελματία ψυχικής υγείας;
Μην ξεχάσεις να δεις και τα παρακάτω άρθρα μας:
- Ψυχοθεραπεία: Τι είναι, πόσο κοστίζει, πόσο διαρκεί, σε τι βοηθάει ο ψυχολόγος
- Άγχος παραλίας: Πώς να το αντιμετωπίσεις βήμα προς βήμα
- Προγαμιαίο άγχος: Πώς εκδηλώνεται και πώς να το αντιμετωπίσετε
Πότε να πάω σε ψυχολόγο;
Όταν αισθάνεσαι έντονη δυσφορία για μεγάλο χρονικό διάστημα
Εάν παρατεταμένα νιώθεις στενοχώρια, λύπη, θλίψη, απογοήτευση και γενικότερα συναισθήματα που σχετίζονται με τη δυσφορία είναι σαφώς ωφέλιμο να μιλήσεις με έναν ή μία ψυχολόγο και να προγραμματίσεις την πρώτη σας επαφή. Όπου κι αν οφείλονται αυτά τα συναισθήματα δυσφορίας. Συνήθως, πηγάζουν ή ορμώνται από μία προσωπική αποτυχία, την ολοκλήρωση ενός ερωτικού δεσμού, μία άσχημη κατάσταση σε επαγγελματικό ή και οικονομικό επίπεδο. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, η στενοχώρια και η θλίψη που μας προκαλούν μάς καθιστούν δυσλειτουργικές στην καθημερινότητά μας, αφού επηρεάζουν καταλυτικά τις επόμενες ημέρες μας.
Όταν δεν βρίσκεις ενδιαφέρον σε τίποτε
Πηγαίνεις περίπατο πλάι στο κύμα, που άλλοτε αποτελούσε μία από τις αγαπημένες σου συνήθειες, και δεν το απολαμβάνεις καθόλου. Συγκεντρώνεσαι με την παρέα σου σε κάποιο χώρο διασκέδασης ή ψυχαγωγίας κι όταν επιστρέφεις σπίτι δε νιώθεις καμία ανακούφιση από τις συζητήσεις σας ούτε χαρά από το ότι περάσατε όμορφα. Αυτά είναι ενδεικτικά κι εντελώς τυχαία παραδείγματα τα οποία αναφέρουν άτομα που ξεκινούν να παρακολουθούνται από ψυχολόγο. Διότι, όταν χάνεις ξαφνικά ή μέρα με τη μέρα το ενδιαφέρον σου για ο,τιδήποτε συμπεριλαμβάνεται στην καθημερινότητά σου, όταν δεν απολαμβάνεις και δεν ευχαριστιέσαι δραστηριότητες που προ ολίγον καιρό λάτρευες, τότε θα ήταν ένα τεράστιο βήμα για ριζική αλλαγή όλων αυτών η επίσκεψή σου σε έναν ειδικό ψυχικής υγείας. Αυτή είναι μία απάντηση που πολλοί και πολλές βρίσκουν όταν κοιτούν στο εσωτερικό του και αναλογίζονται: «Πότε να πάω σε ψυχολόγο; Τι πρέπει να έχω για να οδηγηθώ σε αυτόν;».
Όταν το παρελθόν σου δυσχεραίνει την παρούσα ζωή σου
Αναμνήσεις, ανασφάλειες, φόβοι, άγχος, τραυματικά συμβάντα, απότομοι χωρισμοί, ξαφνικές απώλειες και συλλήβδην περιστατικά από το παρελθόν σου νιώθεις ότι σε «στοιχειώνουν», ότι κατακλύζουν το νου σου, και δε σε αφήνουν να ζήσεις τη ζωή που θέλεις, όπως τη θέλεις. Πολύ συχνά συμβαίνει σε άνδρες και γυναίκες να μένουν πίσω, όπως απλά το λέμε, να μην μπορούν να προχωρήσουν στη ζωή τους επειδή είναι προσκολλημένοι και προσκολλημένες σε γεγονότα και συμπεριφορές του παρελθόντος. Ένας ή μία ψυχολόγος με την κατάλληλη ειδίκευση είναι φυσικά σε θέση να διευκολύνει όσους νιώθουν κάτι παρόμοιο, καθώς ακόμα κι εκείνους που δεν έχουν αντιληφθεί ότι υφίστανται μία τέτοια παρακώλυση στην παρούσα ζωή τους λόγω των παρελθόντων συμβάντων.
Όταν εμφανίζεται μία απώλεια
Αν και το συμπεριλάβαμε παραπάνω, η αλήθεια είναι ότι αποτελεί συχνή αιτία που μπορεί και αρμόζει να οδηγεί κάποιον στο να επισκεφθεί έναν ειδήμονα ψυχικής υγείας, ψυχολόγο για αρχή, κι αν κριθεί επιτακτική η φαρμακευτική αγωγή σίγουρα θα χρειαστεί συνεργασία και με ψυχίατρο. Αναφερόμαστε, λοιπόν, στην απώλεια, που πολλές φορές συνάδει με φυσική απώλεια δηλαδή θάνατο ενός αγαπημένου προσώπου ή ακόμα και κατοικίδιου ζώου. Ωστόσο, μπορεί να είναι το χάσιμο ενός αγαπημένου προσώπου χωρίς να ισοδυναμεί με το θάνατό του αλλά με το ότι πλέον «χάθηκε» από τη ζωή μας (χωρισμός με σύντροφο, αποχωρισμός από το πατρικό σπίτι και λοιπά). Τέλος, ας μην παραλείψουμε την περίπτωση όπου η απώλεια αυτή δεν αφορά καν σε κάποιο άτομο αλλά έχει να κάνει με κάτι αγαπητό από εμάς, όπως μπορεί να είναι για παράδειγμα η απόλυση από την εργασιακή μας θέση, η βεβαιότητα ότι εν τέλει ένα πολυπόθητο όνειρό μας δε θα πραγματοποιηθεί και ούτω καθεξής. Αναρωτιέσαι: «Πότε να πάω σε ψυχολόγο;». Όταν συμβαίνει κάτι από αυτά στη ζωή σου και παρατηρείς ή υποψιάζεσαι ότι δεν είσαι σε θέση να τα διαχειριστείς, γι’ αυτό και σε φθείρουν μέρα με τη μέρα, μη επιτρέποντάς σου να συνεχίσεις ομαλά την καθημερινότητα.
Όταν δεν είσαι ο εαυτός σου
Εδώ περιλαμβάνονται δεκάδες διαφορετικές παράμετροι, που ο καθένας και η καθεμία από εμάς μπορεί μόνος του να αναλογιστεί και να λάβει υπ’ όψιν του όταν θελήσει να δώσει μία απάντηση στο ερώτημα: «Πότε να πάω σε ψυχολόγο;». Ο εαυτός σου, λόγου χάριν, δεν είσαι όταν τον τελευταίο καιρό, κοιμάσαι τρεις ώρες τη νύχτα ή δέκα ώρες συνεχόμενες, ενώ μέχρι πρότινος κοιμόσουν περίπου επτά ώρες. Ο εαυτός σου, επίσης, δεν είσαι όταν μικραίνεις κατά πολύ ή αυξάνεις κατά πολύ τις μερίδες των φαγητών που σε ημερήσια βάση καταναλώνεις, χωρίς η αυξομείωση αυτή να είναι μέρος της διατροφής ή της δίαιτας που σου έχει οργανώσει ειδικός διατροφολόγος. Ο εαυτός σου δεν είσαι, τέλος, όταν θυμώνεις συνέχεια ενώ δεν το συνήθιζες, όταν πιστεύεις ότι έχεις γίνει περισσότερο ευέξαπτος σε σχέση με το πόσο ήσουν, όταν έχεις γίνει πιο αναίσθητος και ανεπηρέαστος από το τι σου λένε οι δικοί σου άνθρωποι, όταν έχεις την εντύπωση πως οι άλλοι γύρω σου είναι okay και μόνον εσύ δεν είσαι ευτυχισμένος. Τότε να πας σε ψυχολόγο.
Όταν χρησιμοποιείς το αλκοόλ, τα ναρκωτικά, το σεξ, το φαγητό…
… για να κρυφτείς από την καθημερινότητα που σε κουράζει, που σε αγχώνει, που σε γεμίζει φοβίες και σε τρομάζει ή για να τη διαχειριστείς. Η προσφυγή σε τέτοιες συμπεριφορές είναι σε κάθε περίπτωση ένας βασικός λόγος που χρειάζεται να σε παρακινήσει και ζητήσεις την αρωγή ενός επαγγελματία ψυχικής υγείας, σίγουρα για αρχή ενός ψυχολόγου.
Πότε να πάω σε ψυχολόγο;
Η απόφαση κάποιου να οδηγηθεί έξω από την πόρτα του γραφείου ενός ψυχολόγου ή μίας ψυχολόγου είναι αναμφίβολα προσωπική υπόθεση, ενώ τα δεύτερα και τρίτα πρόσωπα μπορούν να διαδραματίσουν μόνο συμβουλευτικό – παροτρυντικό ρόλο. Διότι, εάν ένα άτομο ΔΕΝ επιθυμεί να λάβει βοήθεια, ακόμα και να βρεθεί σε έναν ψυχολόγο, είναι σχεδόν βέβαιο ότι ΔΕ θα λάβει τη βοήθεια που θα του προσφερθεί.
Ωστόσο, είναι σημαντικό να επισημάνουμε κάτι που θα θέλαμε όλοι και όλες να γνωρίζετε: ένας από τους παράγοντες που δυσχεραίνουν κατά πολύ την αποτελεσματική αντιμετώπιση πολλών ψυχικών διαταραχών είναι η καθυστερημένη αναζήτηση της επαγγελματικής βοήθειας. Έτσι, αν εσύ ο ίδιος, εσύ η ίδια, ή κάποιο οικείο σας πρόσωπο εμφανίζει σημάδια όπως τα προαναφερθέντα, αναζητήστε την αρωγή ενός ψυχολόγου.
Η επιθυμία και τελικά η απόφαση να αναζητήσουμε βοήθεια από κάποιον επαγγελματία ψυχικής υγείας (αναφερόμαστε στους ψυχολόγους εν προκειμένω) φανερώνει πως είμαστε ακόμα δυνατοί και αγωνιζόμαστε, ότι έχουμε όνειρα και ελπίδες και θέλουμε να αλλάξουμε κάτι δυσάρεστο στη ζωή μας…!