«Εμπιστοσύνη», μία λέξη που δημιουργεί ποικίλες αντιδράσεις όταν πέφτει στο τραπέζι και γίνεται τροφή για σκέψη! Τι εννοούμε όταν λέμε πως έχουμε εμπιστοσύνη σε κάποιον; Υπάρχουν όρια στην εμπιστοσύνη και πότε μπορεί να δημιουργήσει προβλήματα σε μία σχέση; Η εμπιστοσύνη θεωρούμε πως είναι ένα βασικό συστατικό της υγιούς σχέσης. Τα όριά της βρίσκονται ακριβώς στο σημείο που μπορεί η εμπιστοσύνη μας να γίνει εκμεταλλεύσιμη από κάποιο άλλο άτομο.
Σε αυτό το άρθρο θα δούμε για ποιους λόγους η εμπιστοσύνη είναι σημαντικό στοιχείο μίας σχέσης αλλά και ποια λάθη κάνουμε, ορισμένες φορές, στο όνομά της. Επίσης θα δούμε πως μπορεί να παρερμηνευτεί η έννοια της και να φέρει αντίθετα αποτελέσματα μέσα σε μία σχέση. Μπορεί μία σχέση χωρίς εμπιστοσύνη να έχει διάρκεια στον χρόνο; Πόσο εύκολα μπορούμε να δείξουμε εμπιστοσύνη μέσα τη σχέση; Σε αυτά και άλλα πολλά ερωτήματα που μας γεννιούνται ακούγοντας την λέξη «εμπιστοσύνη», θα προσπαθήσουμε να απαντήσουμε σε αυτό το άρθρο και να κάνουμε λίγο πιο ξεκάθαρες κάποιες σκέψεις στο μυαλό μας.
Σχέση χωρίς εμπιστοσύνη
Μπορούμε να δείξουμε εμπιστοσύνη;
Κάτι πολύ συνηθισμένο που ακούμε και που λίγο ή πολύ όλοι έχουμε υιοθετήσει κατά καιρούς είναι πως «η εμπιστοσύνη κερδίζεται». Κάποιοι χαρακτήρες παρατηρούμε ότι μπορούν να εμπιστευτούν πιο εύκολα από άλλους. Υπάρχουν όμως και τα άτομα που θεωρούν πως εμπιστοσύνη δεν μπορούν να δείξουν ποτέ και σε κανέναν. Μπορεί να ακούγεται λίγο ακραίο, όμως θεωρούν πως έτσι προστατεύουν τον εαυτό τους.
Άρα θα λέγαμε πως υπάρχουν τρεις κατηγορίες, τα άτομα που δείχνουν έναν αυθορμητισμό και εμπιστεύονται πιο εύκολα, άτομα που θέλουν χρόνο για να γνωρίσουν καλά και να εμπιστευτούν κάποιον και τα άτομα που έχουν προαποφασίσει το ότι να δείχνουν εμπιστοσύνη δεν είναι το δυνατό τους σημείο και δεν θέλουν να μπουν σε αυτή την διαδικασία.
Ποιοι είναι οι λόγοι που δεν εμπιστευόμαστε;
Ήρθε η ώρα να κάνουμε την αυτοκριτική μας και να δούμε τι συμβαίνει στην πραγματικότητα χωρίς να προσπαθούμε να δικαιολογήσουμε ή να ωραιοποιήσουμε τις καταστάσεις. Η απόλυτη ειλικρίνεια στον εαυτό μας θα φάνει πολύ βοηθητική για ακόμα μία φορά!
1) Γιατί δεν μας εμπνέει εμπιστοσύνη
Μπορεί να μην είμαστε από τα άτομα που θα δείχναμε εμπιστοσύνη από το πρώτο κιόλας λεπτό, αλλά δίνουμε μεγάλη σημασία στο ένστικτό μας. Ίσως λοιπόν ενώ θέλουμε να φτάσουμε στο σημείο να τον εμπιστευτούμε ωστόσο κάποιες συμπεριφορές μας χτυπάνε το καμπανάκι δημιουργώντας δεύτερες σκέψεις και κρατώντας μας πίσω. Δεν είναι περίεργο να μην μας εμπνέει εμπιστοσύνη και να χρειαζόμαστε περισσότερο χρόνο για να καταλάβουμε τον χαρακτήρα του, την προσωπικότητά του, τις αντιδράσεις του.
Ένα απλό παράδειγμα και πολύ συνηθισμένο που μπορεί να μην μας αφήνει εύκολα να εμπιστευτούμε τον σύντροφό μας, είναι η υπερβολική του κοινωνικότητα. Μπορεί αρχικά να σκεφτόμαστε ότι ένας κοινωνικός άνθρωπος είναι κάτι πολύ θετικό και να μας αρέσει στον σύντροφό μας, αλλά μπορεί και να μας κάνει λίγο πιο επιφυλακτικές στην αρχή για το που μπορεί να τον οδηγήσει η κοινωνικότητά του. Γίνεται εύκολα αγαπητός και αυτό μας κάνει να έχουμε τις κεραίες μας λίγο πιο τεντωμένες.
Όπως καταλαβαίνεται η εμπιστοσύνη που καλούμαστε να δείξουμε στον σύντροφό μας διαφέρει λίγο από την εμπιστοσύνη που μπορεί να δείξουμε σε οποιοδήποτε άλλο άτομο. Στην σχέση μας είμαστε λίγο πιο επιφυλακτικές, καχύποπτες και δίνουμε σημασία σε περισσότερες λεπτομέρειες. Τα έντονα συναισθήματα παίζουν σημαντικό ρόλο σε αυτό.
2) Γιατί πληγωθήκαμε στο παρελθόν
Οι εμπειρίες και γεγονότα που μας έχουν επηρεάσει στη ζωή μας αφήνουν τα σημάδια τους και είναι πολλές φορές ικανά να διαμορφώσουν τον χαρακτήρα μας και επηρεάσουν την άλλοτε αυθόρμητη και παρορμητική συμπεριφορά μας. Η εμπιστοσύνη που δείξαμε παλαιότερα, αλλά τελικά πληγωθήκαμε δεν είναι δύσκολο να μας έχει οδηγήσει στην άποψη ότι αν εμπιστευτούμε ξανά, θα πληγωθούμε πάλι.
Σε αυτήν βέβαια την περίπτωση αντιλαμβανόμαστε πως είναι μία σκέψη που βασίζεται κυρίως σε κάτι διαφορετικό από αυτό που ζούμε τώρα και σε ένα διαφορετικό άτομο του παρελθόντος. Μπορεί να πληγωθήκαμε στο παρελθόν δείχνοντας εμπιστοσύνη, αλλά κατά βάθος γνωρίζουμε πως ούτε όλες οι καταστάσεις είναι ίδιες ούτε όλοι οι άνθρωποι. Το να είμαστε επιφυλακτικές είναι στοιχείο ωριμότητας, αλλά το να αποφασίσουμε πως δεν πρόκειται να εμπιστευτούμε ξανά κανέναν θα μπορούσε να μας εγκλωβίσει.
3) Γιατί θέλουμε τον απόλυτο έλεγχο
Κάποιοι θεωρούν πως για έχει κάποιος τον απόλυτο έλεγχο, καλό θα είναι να εμπιστεύεται μόνο τον εαυτό του. Όταν δείχνεις εμπιστοσύνη σε κάποιον, τότε συνήθως χαλαρώνεις και δεν έχεις όπως λέμε «τα μάτια σου 14». Σε αυτήν την περίπτωση λοιπόν πιστεύουν ότι αυτός που δείχνει εμπιστοσύνη, εύκολα μπορεί να χάσει και τον έλεγχο της κατάστασης και να βρεθεί προ εκπλήξεων.
Ο προβληματισμός όμως που μας δημιουργείται σε αυτήν την θεωρία είναι το πώς γίνεται να μην αφήνουμε ποτέ τον εαυτό μας να χαλαρώσει μέσα σε μία σχέση και πόσο βοηθητικό θα μπορούσε να είναι αυτό για την εξέλιξή της.
Με ποιον τρόπο μπορεί να γίνει εκμεταλλεύσιμη;
Ιδανικά θα θέλαμε να πιστεύουμε ότι αν δείξουμε εμπιστοσύνη στον σύντροφό μας θα έχουμε σίγουρα μία υγιή και όμορφη σχέση, γεμάτη ειλικρίνεια. Όπως προείπαμε αυτό θα συνέβαινε ιδανικά! Σε κάποιες περιπτώσεις όμως παρατηρούμε πως ο σύντροφός μας μπορεί και να εκμεταλλεύεται την εμπιστοσύνη που δείχνουμε.
Το πρόβλημα όμως δημιουργείται στις περιπτώσεις που εθελοτυφλούμε. Δηλαδή αντιλαμβανόμαστε κάποια πράγματα που συμβαίνουν και παρ’ όλα αυτά εμείς συνεχίζουμε να δείχνουμε εμπιστοσύνη και αυτό φυσικά βολεύει τον σύντροφο. Στην πραγματικότητα, δηλαδή, μας δίνει δικαιώματα που είναι ικανά να κλονίσουν την εμπιστοσύνη μας αλλά εμείς αρνούμαστε να τα δούμε κι έτσι η εμπιστοσύνη μας γίνεται εκμεταλλεύσιμη.
Τι συμβαίνει σε μία σχέση χωρίς εμπιστοσύνη;
Σε μία σχέση που δεν υπάρχει εμπιστοσύνη , δεν είναι περίεργο, να εμφανιστούν γρήγορα τα πρώτα σύννεφα. Έχουμε αναφέρει πως είναι σημαντικό στοιχείο της υγιούς σχέσεις, αλλά υπό την προϋπόθεση να μπορούμε να βλέπουμε ξεκάθαρα τα όριά της. Έτσι λοιπόν θα παρατηρήσουμε συχνότερα εντάσεις, εκρήξεις και έντονες αντιδράσεις ειδικά όταν το άτομο που του συμπεριφερόμαστε χωρίς εμπιστοσύνη, βρεθεί στην θέση, ενώ δεν έχει δώσει κανένα δικαίωμα, να πρέπει να αποδείξει ότι δεν είναι ελέφαντας!
Η σχέση τότε αρχίζει να γίνεται ψυχοφθόρα! Φυσικά η εμπιστοσύνη είναι πιο βοηθητικό να χτίζεται σιγά σιγά και από τις δυο πλευρές μέσα στη σχέση. Πολύ σημαντικό είναι να συζητάει το ζευγάρι και να μην αφήνει ο ένας στον άλλον αναπάντητα ερωτήματα. Συνήθως τα άτομα που δεν μπορούν να δείξουν εμπιστοσύνη μέσα στη σχέση παρατηρούν πολλές λεπτομέρειες και δίνουν μεγάλη σημασία σε αυτές. Επίσης ζητούν μονίμως εξηγήσεις οπότε ο άλλος θα πρέπει να έχει πάντα πολύ πειστικές απαντήσεις για όλα. Αυτό αντιλαμβάνεστε πόσα προβλήματα θα μπορούσε να φέρει μέσα στη σχέση.
Σχέση χωρίς εμπιστοσύνη – Συμπέρασμα
Διαβάζοντας όλα τα παραπάνω αντιλαμβανόμαστε τους λόγους για τους οποίους η εμπιστοσύνη είναι βασικό στοιχείο μίας σχέσης και πόσο μπορεί να βοηθήσει σε μία πιο ομαλή πορεία. Αυτό όμως που είναι πολύ σημαντικό και το διαπιστώνουμε μέσα από την ανάλυση που κάναμε παραπάνω, είναι ότι χρειάζεται η εμπιστοσύνη αλλά με όρια! Η εμπιστοσύνη δημιουργείται σε μία σχέση με την πάροδο του χρόνου και όσο ο ένας γνωρίζει καλύτερα τον άλλον.
Δεν μπορούμε να βιώνουμε καθημερινά το άγχος που μας προκαλεί η έλλειψη εμπιστοσύνης, ούτε να ζούμε μέσα σε αυτήν ψάχνοντας συνεχώς στοιχεία ώστε να είμαστε σίγουροι πως τα πράγματα είναι όπως εμείς τα βλέπουμε. Εμπιστευόμαστε λοιπόν τον σύντροφό μας, αλλά πέρα από τα συναισθήματα που μπορεί να θολώσουν λίγο την κρίση μας, χρησιμοποιούμε και την λογική μας προσπαθώντας να βλέπουμε πάντα πιο καθαρά τι συμβαίνει μέσα στη σχέση μας. Εννοείται, φυσικά, ότι μιλάμε για αμοιβαία εμπιστοσύνη.