Τι σας έρχεται στο μυαλό ακούγοντας την λέξη «διεκδικητικότητα»; Κάποιοι υποστηρίζουν ότι είναι ένας όρος με περισσότερο αρνητική έννοια παρά θετική. Στην πραγματικότητα όμως μάλλον είναι μία έννοια λίγο παρεξηγημένη. Ορισμένες φορές συσχετίζουμε όρους όπως κτητικότητα, εγωισμός, εγωπάθεια και διεκδικητικότητα. Ίσως η παρεξήγηση να προέρχεται από τους τρόπους με τους οποίους θεωρούμε ότι κάποιος μπαίνει σε μία διαδικασία διεκδίκησης.
Διεκδικούμε αυτό που θέλουμε χωρίς όρους, κανόνες και προσωπική ηθική ή μπορούμε να διεκδικήσουμε με σεβασμό, αξιοπρέπεια και γνωρίζοντας φυσικά τα όρια; Η έλλειψη διεκδικητικότητας, αν παρατηρήσουμε λίγο διάφορους τομείς στη ζωή μας, μπορεί να μας έχει δημιουργήσει προβλήματα σε βάθος χρόνου που δεν έχουμε αντιληφθεί. Πόσο καλύτερα θα μπορούσαμε να είμαστε στην εργασία μας αν είχαμε διεκδικήσει την θέση που μας είχε προσφερθεί; Πόσο καλύτερα μπορεί να ήμασταν στο προσωπικά μας αν είχαμε διεκδικήσει τον άνθρωπο που μας γέμισε συναισθήματα;
Μερικούς ανθρώπους ο όρος διεκδικητικότητα τους τρομάζει. Θεωρούν ότι θέλει πολύ δύναμη, θάρρος, ίσως και θράσος για να διεκδικήσουν το οτιδήποτε θα ήθελαν ή πιστεύουν πως τους αξίζει. Προτιμούν να αφήνουν τα πράγματα να έρχονται μόνα τους, χωρίς όμως να αντιλαμβάνονται ότι υπάρχουν κι αυτά που φεύγουν και τα χάνουν λόγω της έλλειψης διεκδικητικότητας του χαρακτήρα τους.
Το ότι αποφασίζουμε κάποια στιγμή να διεκδικήσουμε κάποια πράγματα στη ζωή μας δεν σημαίνει ότι ξαφνικά αποκτήσαμε ιδιαίτερη δύναμη και θάρρος, αλλά ίσως έχει έρθει η στιγμή που πιστεύουμε πιο πολύ στον εαυτό μας, στις ικανότητές μας και νιώθουμε πιο ολοκληρωμένοι ως προσωπικότητες.
Έλλειψη διεκδικητικότας – Που επηρεάζει
Αρχικά θα θέλαμε να αναφέρουμε πως η έλλειψη διεκδικητικότητας μπορεί να επηρεάσει οποιονδήποτε τομέα της ζωής μας, αφού από ότι φαίνεται είναι ένα στοιχείο το οποίο θεωρείται σημαντικό για την εξέλιξη και την πρόοδό μας ως χαρακτήρες και ως προσωπικότητες. Παρακάτω θα δούμε κάποιους βασικούς τομείς στη ζωή μας και πόσο μπορεί η έλλειψη διεκδικητικότητας να επηρεάσει τον καθένα ξεχωριστά.
1. Συντροφική σχέση
Όπως μπορούμε να παρατηρήσουμε σε μία συντροφική σχέση, η έλλειψή της μπορεί να δημιουργήσει ακόμα και ρήξη στο ζευγάρι. Για να γίνουμε λίγο πιο σαφείς, αν ο ένας σταματήσει να διεκδικεί τον άλλον κατά την διάρκεια μίας σχέσης, τότε ξεκινούν τα παράπονα και πολλές φορές ακόμα και η απομάκρυνση. Αυτό συμβαίνει γιατί συνήθως παρουσιάζουμε άλλοι λιγότερο και άλλοι περισσότερο στοιχεία διεκδίκησης το πρώτο διάστημα στην προσπάθεια να τραβήξουμε την προσοχή του άλλου και να προχωρήσουμε σε μία σχέση.
Όταν σταματήσει λοιπόν ο ένας να διεκδικεί τον άλλον, τότε για ορισμένα ζευγάρια ξεκινάει η ρουτίνα και οι σκέψεις περί «δεδομένου». Ένας όμορος τρόπος που μπορούμε να διεκδικήσουμε τον σύντροφό μας μπορεί να ταρακουνήσει τα νερά και να φέρει πραγματική ανανέωση μέσα σε ένα ζευγάρι. Το θέμα όμως είναι πως κάποιοι θεωρούν ότι δεν χρειάζεται να διεκδικείς κάποιον που ήδη έχεις!
Σε αυτήν ακριβώς την άποψη ερχόμαστε να σας βάλουμε σε σκέψεις και να αναρωτηθούμε τι σημαίνει «ήδη έχεις»! Από την μία στιγμή στην άλλη οι καταστάσεις και τα δεδομένα μας μπορεί να αλλάξουν, οπότε δεν μπορούμε να είμαστε σίγουροι πως αυτό που έχουμε σήμερα δεν θα μας φύγει αύριο. Διεκδικούμε τον σύντροφό μας κάθε μέρα δείχνοντας τα συναισθήματά μας και θυμίζοντας του τους λόγους για τους οποίους θέλει και θέλουμε να είμαστε μαζί.
2. Φιλικές σχέσεις
Υπάρχει διεκδίκηση σε φιλικό επίπεδο; Όσο παράξενο και αν σας ακούγεται υπάρχει! Ακόμα και στις φιλικές μας σχέσεις ορισμένες φορές μπορεί να χρειαστεί να διεκδικήσουμε την θέση μας. Για παράδειγμα, ίσως οι φίλοι μας να μην μπορούν να αναγνωρίσουν τα δικά μας όρια, οπότε διεκδικούμε κατά κάποιον τρόπο την δική μας θέση σε αυτήν την σχέση.
Μπορεί σε μία φιλική σχέση να διεκδικούμε ακόμα και την εμπιστοσύνη των φίλων. Και για να μην παρεξηγηθεί μία τέτοια δήλωση, εννοούμε πως με την «σωστή» συμπεριφορά μας κατά βάθος διεκδικούμε την εμπιστοσύνη και την υγιή σχέση με τους φίλους μας.
3. Επαγγελματική σχέση
Στον συγκεκριμένο τομέα φαίνεται να είναι πιο ξεκάθαρα τα θέματα που δημιουργούνται από έλλειψη διεκδικητικότητας όπως και στον τομέα των προσωπικών σχέσεων. Συνήθως ονειρευόμαστε την εξέλιξη στα επαγγελματικά μας αλλά δεν τολμάμε να την διεκδικήσουμε. Ενώ γνωρίζουμε πολύ καλά ότι τίποτα δεν θα μας χαριστεί ωστόσο για κάποιον λόγο παραμένουμε αμέτοχοι.
Από έλλειψη διεκδικητικότητας λοιπόν μπορεί να χάσουμε μία προαγωγή, καλύτερες συνθήκες εργασίας και πολλά ακόμα. Διεκδικώντας με σεβασμό τόσο στους υπόλοιπους όσο και στον εαυτό μας θα μπορούμε να δείξουμε και στους άλλους τόσο τις ικανότητές όσο και τους στόχους μας. Θα μπορούμε να δείξουμε την δυναμική μας πλευρά και να καταλάβουν στον εργασιακό μας χώρο πόσο σίγουροι είμαστε για τον εαυτό μας και τις δυνατότητές του.
4. Οικογενειακή σχέση
Μέσα σε μία οικογένεια μπορεί να παρατηρήσουμε πως κάποια μέλη της διεκδικούν λίγο περισσότερο τον χώρο τους, τον χρόνο τους, την θέση τους. Υπάρχουν όμως φορές που κάποια μέλη μπορεί να νιώσουν πίεση γιατί απλά παρουσιάζουν έλλειψη διεκδίκησης ή θεωρούν ότι δεν τους επιτρέπεται να διεκδικήσουν. Σε αυτόν τομέα κάνουμε μία απλή αναφορά χωρίς να εμβαθύνουμε, αφού πρόκειται για ένα θέμα στο οποίο θα μπορούσαμε να επεκταθούμε και να αναφερθούμε σε πολλούς λόγους και αιτίες που κάποιο μέλος μιας οικογένειας παρουσιάζει έλλειψη διεκδίκησης.
Παρ’ όλα αυτά μία οικογένεια είναι μία μικρή κοινωνία. Κάποιες συμπεριφορές μας είναι ίδιες τόσο μέσα στα κλειστά πλαίσια της οικογένειας όσο και έξω από αυτήν. Έτσι δεν θα μπορούσαμε να μην αναφέρουμε στο συγκεκριμένο θέμα που διαπραγματεύεται αυτό το άρθρο και τις οικογενειακές σχέσεις.
Έλλειψη διεκδικητικότητας – Τρόποι αντιμετώπισης
Θεωρητικά η διεκδικητικότητα είναι κάτι που δουλεύοντας με τον εαυτό μας μπορούμε να αποκτήσουμε. Άλλοι σε μεγαλύτερο βαθμό και άλλοι σε μικρότερο, παρ’ όλα αυτά μπορούμε να κάνουμε κάποια βήματα παραπέρα. Πρακτικά το πόσο θα το κατακτήσουμε αυτό εξαρτάται από πολλούς παράγοντες, όπως από την θέληση, την διάθεση, την ανάγκη μας για αλλαγή, από το πόσο μας επηρεάζουν οι γύρω μας στο να μάθουμε πώς να διεκδικούμε ή πώς να μην το κάνουμε και από πολλούς άλλους.
Δεν είναι κάτι που μπορούμε να κατακτήσουμε για εμάς από την μία στιγμή στην άλλη, αλλά δεν είναι και κάτι ακατόρθωτο. Παρακάτω θα αναφερθούμε σε κάποιους τρόπους με τους οποίους θα μπορούσαμε να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη διεκδικητικότητας που έχουμε παρατηρήσει στον εαυτό μας ώστε να μπορέσουμε να προχωρήσουμε ένα βήμα παρακάτω.
1. Αναγνωρίζουμε την δυναμική μας πλευρά
Σε πρώτη φάση για να μπορέσουμε να αντιμετωπίσουμε την έλλειψη διεκδικητικότητας που έχουμε αντιληφθεί ως στοιχείο του χαρακτήρα μας, είναι να αναγνωρίσουμε την δυναμική πλευρά του εαυτού μας. Σε κάποιες περιπτώσεις χρειάζεται χρόνος για να βρούμε τον δυναμισμό που έχουμε κρυψει για διάφορους λόγους βαθιά μέσα μας.
Είναι σημαντικό να συζητήσουμε με τον εαυτό μας και να θυμηθούμε σε ποιες περιπτώσεις καταλάβαμε ότι η δυναμική μας πλευρά «ξύπνησε». Ίσως να μην θεωρούμε ότι μας διακρίνει μία δύναμη την οποία αντιλαμβάνονται και οι γύρω μας, αλλά αυτό δεν σημαίνει πως δεν υπάρχει. Η θέληση γι’ αυτό που θεωρούμε ότι ήρθε η ώρα να διεκδικήσουμε μπορεί να ξυπνήσει πολύ πιο εύκολα την δυναμική μας πλευρά.
2. Αντιλαμβανόμαστε τι διεκδικούμε και για ποιον λόγο
Για να φτάσουμε στο σημείο να διεκδικήσουμε το οτιδήποτε στη ζωή μας θα πρέπει πρώτα να αν το αναγνωρίσουμε κι έπειτα να σιγουρευτούμε για τον λόγο για τον οποίο την δεδομένη στιγμή το έχουμε ανάγκη. Με αυτόν τον τρόπο θα δείξουμε περισσότερα δείγματα διεκδικητικότητας και θα καταβάλλουμε μεγαλύτερη προσπάθεια ώστε να ικανοποιήσουμε αυτή μας την ανάγκη.
Σε οποιοδήποτε τομές και αν έχουμε αποφασίσει ότι πρέπει να διεκδικήσουμε κάτι, είναι σημαντικό να ξέρουμε τι είναι αυτό και ότι ο λόγος για εμάς είναι σοβαρός. Έτσι θα αισθανθούμε καλύτερα με την προσπάθεια μας και στην συνέχεια με το αποτελέσματα.
3. Δίνουμε μεγαλύτερη σημασία στα «θέλω» μας
Ένας από τους λόγους που παρουσιάζουμε έλλειψη διεκδικητικότητας, είναι και το ότι δεν γνωρίζουμε τα «θέλω» μας κι έτσι δεν τους δίνουμε όση σημασία θα έπρεπε. Τα βάζουμε σε δεύτερη μοίρα και ορισμένες φορές πορευόμαστε με τα «θέλω» των άλλων. Είτε όμως τους δώσουμε σημασία είτε όχι, αυτά είναι εκεί! Μας χτυπάνε καμπανάκια τις στιγμές που νιώθουν ότι καταπιέζονται και τότε αισθανόμαστε μελαγχολικοί, άτονοι, πεσμένοι ψυχολογικά γενικότερα.
4. Ανάγκη για αλλαγή
Είμαστε έτοιμοι για αλλαγές! Νιώθουμε πως έχουμε αγγίξει τα όρια μας και τότε ακριβώς πιστεύουμε ότι θα πρέπει να διεκδικήσουμε σε κάποιες περιπτώσεις ακόμα και τα αυτονόητα. Μπορεί μέχρι τώρα να επιθυμούσατε κάποιες αλλαγές σε συγκεκριμένους τομείς αλλά η έλλειψη διεκδικητικότητας ίσως να μην σας το επέτρεπε και παραμένατε στο ίδιο ακριβώς σημείο.
Δεν χρειάζεται να καθηλωνόμαστε στις μέχρι τώρα συμπεριφορές μας. Το ότι δεν τολμήσαμε κάτι μέχρι στιγμής δεν σημαίνει πως δεν μπορούμε να το κάνουμε. Άλλωστε υπάρχει η κατάλληλη πάντα στιγμή για όλα. Δώστε λοιπόν περισσότερη σημασία στην ανάγκη που νιώθετε για αλλαγή και κάντε το να συμβεί διεκδικώντας αυτά που επιθυμείτε.
5. Εκτιμάμε περισσότερο τις ικανότητές μας
Συνήθως όταν δεν πιστεύουμε ιδιαίτερα στις ικανότητές μας, δεν μπορούμε να διεκδικήσουμε και αυτά που θέλουμε. Μήπως είναι ώρα να αλλάξουμε γραμμή πλεύσης; Πριν λοιπόν αποφασίσετε να προχωρήσετε σε οποιουδήποτε είδους διεκδίκηση, εκτιμήστε περισσότερο τις ικανότητές σας, δείτε τι πραγματικά αξίζετε και πάρτε δύναμη από αυτό! Θυμηθείτε αν έχετε αντιμετωπίσει με περίσσια δύναμη στο παρελθόν καταστάσεις.
Σκεφτείτε πόσα έχετε καταφέρει και πόσα μπορείτε ακόμα να καταφέρετε. Η αναγνώριση των ικανοτήτων μας από εμάς τους ίδιους, είναι σημαντικό για να μπορέσουμε να διεκδικήσουμε αυτά που επιθυμούμε και θεωρούμε πως αξίζουμε.