Για κάποιους άντρες, η κακοποίηση στη σχέση, η οποιασδήποτε μορφής βία ή ανάρμοστη συμπεριφορά εις βάρους της συντρόφου ή συζύγου τους, αποτελεί τακτική ή ακόμα και μέρος της προσωπικότητάς τους. Οι περισσότερες γυναίκες που ζουν μέσα σε μία τέτοιου είδους σχέση, που βιώνουν την οποιασδήποτε φύσεως κακοποίηση στη σχέση, συνήθως μένουν εκεί και προσπαθούν, διότι πιστεύουν ότι η επόμενη μέρα θα είναι διαφορετική.
Η ψεύτικη δικαιολογία και η κακοποίηση στη σχέση
Η δικαιολογία των συντρόφων που προκαλούν την κακοποίηση, είναι πάντα η ίδια, ότι θα αλλάξει, ότι σε αγαπάει, ότι δεν το εννοεί, ότι τον προκάλεσες και ότι δε θα ξανασυμβεί. Κι εσύ συνεχίζεις να υφίστασαι την ίδια ή και χειρότερη κακοποίηση στη σχέση σας δικαιολογώντας τον και δίνοντάς του συνέχεια ευκαιρίες και παράταση χρόνου αντί να εγκαταλείψεις τη σχέση και να φύγεις μακριά.
Για κάποιους, η κακοποίηση ενός ανθρώπου ταυτίζεται με τα σωματικά χτυπήματα, με οτιδήποτε δηλαδή μπορεί να αφήσει σημάδι ορατό στο σώμα μας. Διότι αυτό είναι και η μόνη υπαρκτή απόδειξη. Δε σημαίνει, όμως, πως είναι και η μόνη μορφή κακοποίησης και βίας. Πέρα από τη σωματική κακοποίηση, υπάρχει και συναισθηματική, η ψυχική, η σεξουαλική. Και δεν πρόκειται για καθόλου αδιάφορες μορφές ακόμα κι αν τα σημάδια και οι συνέπειές τους δε φαίνονται με το μάτι. Κάποιες φορές τα τραύματα της ψυχής είναι αυτά που πονούν περισσότερο και που επουλώνονται πολύ πιο δύσκολα από αυτά του σώματος.
Στο παρόν άρθρο, θα δούμε τι μορφές έχει η κακοποίηση στη σχέση, αν μπορεί να είναι ποτέ δικαιολογημένη, πώς μπορείς να τη διαχειριστείς και πότε πρέπει να τα παρατήσεις.
Μορφές της κακοποίησης στη σχέση
1. Σωματική κακοποίηση
Σε αυτή τη μορφή κακοποίησης δε χρειάζεται ανάλυση, μια και τα σημάδια είναι εμφανή και γνωστά. Μιλάμε για οποιουδήποτε είδους σωματική βία, από ένα δυνατό σπρώξιμο, μέχρι μπουνιά, κλοτσιά, χτύπημα, κάψιμο, κλπ. Μπορεί το αποτέλεσμα να είναι σοβαρό με ένα τραύμα πολύ ορατό, μπορεί όμως να είναι και μια ελαφριά μελανιά που μετά από λίγο θα σβήσει και θα ξεχαστεί. Όχι για σένα, όμως. Θυμήσου ότι η επόμενη φορά μπορέι να είναι πολύ πιο σοβαρή.
2. Συναισθηματική κακοποίηση
Τα σημάδια στην περίπτωση της συναισθηματικής κακοποίησης μπορεί να μη φαίνονται, σίγουρα όμως σε καταδιώκουν μέσα σου. Εδώ μιλάμε για οτιδήποτε μπορεί να σε καταπιέσει και να σε καταστρέψει συναισθηματικά. Από το να μη σε αφήνει να πας κάπου μόνη (χωρίς εκείνον), μέχρι να σε φοβερίζει, να σε απειλεί, να μη σου επιτρέπει να τρως ή να κοιμάσαι, και πολλά άλλα. Ακούγονται υπερβολικά αλλά συμβαίνουν. Το κακό είναι ότι δεν μπορείς να τα αποδείξεις, αν δεν τα παραδεχτεί.
3. Ψυχική κακοποίηση
Δεν είναι το ίδιο με τη συναισθηματική κακοποίηση αλλά μπορεί να συνδυαστούν. Και στις δύο περιπτώσεις μιλάμε για τραύμα και πληγή στην ψυχή και στα αισθήματά μας. Η ψυχική κακοποίηση, έχει να κάνει με τον τρόπο που σου φέρεται ο σύντροφος, τις πληγές που σου δημιουργεί εκτός σώματος. Δηλαδή, όταν είναι αγενής, υποτιμητικός, προσβλητικός, μειωτικός, κλπ. Ακόμα κι όταν σε αγνοεί ή σε περιφρονεί σεξουαλικά. Όταν φέρεται σαν να μην υπάρχεις στη ζωή του ενώ είσαι εκεί. Η ψυχική με τη συναισθηματική κακοποίηση έχουν κοινά στοιχεία.
4. Σεξουαλική κακοποίηση
Τέλος, δε γίνεται να μην αναφερθούμε στη σεξουαλική κακοποίηση, όπου πρόκειται για τον εξαναγκασμό από το σύντροφο-σύζυγο για σεξουαλικές πράξεις και δραστηριότητες στις οποίες δε συμφωνείς και δε δέχεσαι να κάνεις με τη θέλησή σου. Οποιαδήποτε πράξη σεξουαλικής φύσεως αναγκάζεσαι να κάνεις χωρίς τη θέλησή σου και ενώ αρνείσαι, θεωρείται σεξουαλική κακοποίηση.
Καμία μορφή κακοποίησης στη σχέση δεν μπορεί να θεωρείται δικαιολογημένη
Καμίας μορφής και κανενός είδους βία και κακοποίηση μέσα σε μία σχέση δύο ανθρώπων δεν είναι δικαιολογημένη ούτε πρέπει να προσπερνιέται ως κάτι που απλά έτυχε και δε θα ξανασυμβεί. Μόνο οι ίδιες οι γυναίκες που εφίστανται κάτι τέτοιο προσπαθούν από μόνες τους να το δικαιολογήσουν και να καθησυχάσουν τον εαυτό τους ώστε να μη χρειαστεί δώσουν τέλος στη σχέση. Συχνά, οι παντρεμένες γυναίκες οι οποίες αντιμετωπίζουν κάτι τέτοιο, λόγω της εμπλοκής παιδιών στη σχέση, χρησιμοποιούν μία επιπλέον δικαιολογία για να δώσουν ευκαιρία στο βίαιο σύντροφο. Ενώ αντίθετα, η ύπαρξη παιδιών θα έπρεπε να αποτελεί έναν επιπλέον λόγο για να φύγουν από το γάμο-σχέση όσο γίνεται πιο γρήγορα. Το να έχουν τα παιδιά έναν τέτοιο πατέρα που θα αποτελέσει και λανθασμένο πρότυπο, αλλά και μια μητέρα που δείχνει ότι είναι εντάξει να συμβαίνουν τέτοιες καταστάσεις και είναι απαθής, σίγουρα είναι πολύ χειρότερο και έχει πολύ πιο αρνητικές επιπτώσεις στην ενήλικη ζωή και την ψυχοσύνθεσή τους από το να μεγαλώσουν χωρίς καθόλου πατέρα Αυτό είναι το μόνο σίγουρο. Επομένως, καμία κακοποίηση στη σχέση δε δικαιολογείται και δεν πρέπει να συγκαλύπτεται.
Πώς να διαχειριστείς την κακοποίηση στη σχέση
Αν πιστεύεις ότι η μορφή της κακοποίησης που βιώνεις είναι τέτοια που έχει περιθώριο να λυθεί και να σταματήσει και είσαι διατεθειμένη να κάνεις μια προσπάθεια, μπορείς να ακολουθήσεις τις παρακάτω συμβουλές:
1. Συζήτησέ το μαζί του και βρείτε μια λογική απάντηση το πρόβλημα
Υπάρχει περίπτωση, ο σύντροφός σου να μην έχει καταλάβει ότι σε πληγώνει ή σου κάνει κακό (κυρίως για τις περιπτώσεις συναισθηματικής-ψυχικής κακοποίησης). Το ενδεχόμενο, δηλαδή, να κάνει κάποια πράγματα άθελά σου ή λόγω υπερβολικής κτητικότητας-προσκόλλησης, ίσως τον κάνει να αγνοεί τις συνέπειες σε εσένα. Μίλησέ του και ίσως μπορέσετε να βρείτε λύση, αν υπάρχει καλή πρόθεση.
2. Ρώτησέ τον γιατί φέρεται έτσι
Όταν η σχέση είχε ξεκινήσει όμορφα και φυσιολογικά είναι λογικό να αναρωτιέσαι πώς ο ίδιος άνθρωπος που φερόταν όμορφα, με αγάπη και συναισθητικά φέρεται τόσο άσχημα πλέον. Το να του θέσεις αυτό ακριβώς το ερώτημα κάποια στιγμή που είστε ήρεμοι και οι δύο, ενδέχεται να σου φέρει μια απάντηση. Ενδεχομένως, να σου μιλήσει για δικά του βιώματα και τραύματα που τον οδήγησαν σε αυτή τη συμπεριφορά και ίσως αν δείξει θέληση να αλλάξει να μπορέσετε να βρείτε μαζί τρόπους και μηχανισμούς αντιμετώπισης. Το καλύτερο είναι να αφήνετε το θυμό να ξεθυμάνει όντας σε διαφορετικό χώρο ο καθένας και να σκέφτεστε διπλά τι θα πείτε όταν τα νεύρα είναι τεταμένα.
3. Απευθυνθείτε σε ειδικό
Αν έχεις δοκιμάσεις τεχνικές και μεθόδους που βλέπεις ότι δεν έχουν αποτέλεσμα και θέλεις να το παλέψεις ακόμα, η τελευταία λύση (αν και ίσως θα έπρεπε να είναι η πρώτη), είναι να απευθυνθείς σε κάποιον ειδικό και να πείσεις και το σύντροφό σου να κάνετε κάποιες επισκέψεις-συνεδρίες με κάποιον επαγγελματία που μπορεί να σας βοηθήσει. Αρκεί και να το δεχτείτε και οι δύο και να είστε έτοιμοι ότι θα βγουν πολλά στην επιφάνεια που προφανώς δε θα είναι ευχάριστα. Αν, όμως, υπάρχει πιθανότητα βελτίωσης είναι καλό να το επιχειρήσεις.
Πότε πρέπει να τα παρατήσεις
Στις περισσότερες περιπτώσεις με κακοποίηση στη σχέση, οι γυναίκες διαρκώς δίνουν ευκαιρίες, προσπαθούν να κρατήσουν και να διορθώσουν τη σχέση τους, κάτι που δε συμβαίνει. Αντίθετα, επίκειται ο φόβος να γίνουν πολύ χειρότερα τα πράγματα και να έχεις συνέπειες στην υγεία σου, ψυχική και σωματική. Επομένως, θα ξέρεις ότι ήρθε η ώρα να εγκαταλείψεις τη σχέση και την προσπάθεια, όταν:
1. Δεν είσαι πια η ίδια
Σε κάθε σχέση χρειάζονται υποχωρήσεις και αλλαγές, για να μπορέσει να πετύχει. Ποτέ όμως μονόπλευρες. Αν είσαι εσύ που μονίμως υποχωρείς, προσπαθείς, παλεύεις μόνη σου και αλλάζεις τον εαυτό σου επειδή το θέλει εκείνος, μπορεί φτάσεις κάποια στιγμή σε σημείο να μην αναγνωρίζεις εσένα, να έχεις χάσει την προσωπικότητά σου. Αν, λοιπόν, δεις ένα τέτοιο σημάδι, ήρθε η ώρα να φύγεις και να ξαναβρείς το χαμένο σου εαυτό.
2. Είσαι μελαγχολική και καταθλιπτική
Μία σχέση μέσα στην οποία υφίστασαι κακοποίηση είτε σωματική είτε ψυχική είτε οποιασδήποτε άλλης μορφής, έχει ως επόμενο τις αρνητικές επιπτώσεις στην ψυχολογία και τη διάθεσή σου. Χάνεις την ενέργεια και τη θέλησή σου, αρχίζεις να αισθάνεσαι συνέχεα μίζερα και άσχημα για τον εαυτό σου και αυτό σε οδηγεί σε μελαγχολία, κατάθλιψη, ακόμα και τάσεις αυτοκαταστροφής. Δε χρειάζεται να σου πούμε κάτι άλλο για να καταλάβεις ότι έπρεπε ήδη να έχεις αποχωρήσει από αυτή τη σχέση που σε φθείρει και σου καταστρέφει την ψυχή αλλά και την υγεία.
3. Τον φοβάσαι
Αν έχεις φτάσει σε σημείο να φοβάσαι το σύντροφό σου, να μη τον θέλεις γύρω σου ή να μετράς τις λέξεις και τις πράξεις σου μην τυχόν και τον προκαλέσεις, τότε η σχέση είναι ήδη αφύσικη και αρρωστημένη. Δεν μπορεί να φοβάσαι κάποιον που αγαπάς και με τον οποίο ζεις, ούτε να περνάς τη μέρα σου τρέμοντας.
4. Σε χτύπησε έστω μία φορά
Αν βιώσεις σωματική κακοποίηση μία φορά, δεν υπάρχει κανένας λόγος να μείνεις στη σχέση για να επαναληφθεί. Γιατί σίγουρα δε θα μείνει μόνο στη μία φορά. Ασχέτως του πόσο δυνατό ή όχι είναι το χτύπημα, δεν υπάρχει περίπτωση να το δικαιολογήσεις και να δώσεις περιθώρια. Πρέπει να φύγεις άμεσα.
5. Νιώθεις άσχημα για τον εαυτό σου
Συνήθως, οι γυναίκες που κακοποιούνται είτε σωματικά είτε συναισθηματικά, ψυχικά, σεξουαλικά, περνούν σε μία φάση όπου αρχίζουν να πιστεύουν ότι φταίνε οι ίδιες και αυτό που συμβαίνει τους αξίζει. Κάτι το οποίο φυσικά τους το περνάει ο ίδιος ο σύντροφος που τις κακοποιεί. Οι γυναίκες σε αυτή την περίπτωση, νιώθουν άχρηστες, ανάξιες, έχουν χαμηλή αυτοεκτίμηση και υποβαθμίζουν τον εαυτό τους. Πρέπει να καταλάβουν πως δε φταίνε για αυτό που παθαίνουν, παρά μόνο επειδή τα επιτρέπουν. Αξίζουν σεβασμό και ανθρώπινη συμπεριφορά και πρέπει να το αποκτήσουν ξανά φεύγοντας από αυτή την άρρωστη κατάσταση.