Μία από τις πιο «δημοφιλείς» και εύκολες για την ευρύτατη κατανόηση αρχές της ψυχολογικής επιστήμης είναι αυτή της απόδοσης των αιτιών, η οποία απόδοση μπορεί να είναι είτε εσωτερική είτε εξωτερική. Τι σημαίνει εξωτερική απόδοση μίας πράξης ή μίας συμπεριφοράς; Πολύ απλά, ότι οι ίδιοι αποποιούμαστε κάθε ευθύνη και συμμετοχή για το αποτέλεσμα κάποιας στάσης, κάποιας συμπεριφοράς ή μίας πράξης, ενώ ταυτόχρονα επιρρίπτουμε τις ευθύνες και εναποθέτουμε τις αιτίες της προηγούμενης σε δεύτερα και τρίτα πρόσωπα, καθώς επίσης και σε άλλους εξωγενείς παράγοντες.
Ας δούμε ένα απλοϊκό παράδειγμα. Όταν ρωτήσει η καθηγήτρια ένα μαθητή λυκείου: «Γιατί είσαι αργοπορημένος στο μάθημά σου;», τότε εκείνος, στην προσπάθειά του να αποποιηθεί τις δικές του ευθύνες και επομένως να δεχτεί μία επιεικέστερη αντιμετώπιση από την καθηγήτριά του, θα απαντήσει κάτι του τύπου: «Το ξυπνητήρι μου ήταν στο χαμηλό.», «Η μητέρα μου φταίει που δε με ξύπνησε.», «Ο οδηγός του λεωφορείου φταίει επίσης ο οποίος καθυστέρησε.» και τα συναφή. Αυτό είναι η εξωτερική απόδοση, λοιπόν.
Και επανερχόμαστε στο κυρίως θέμα μας, μιας που ξεφύγαμε λίγο προκειμένου να εξηγήσουμε κάπως την “εξωτερική απόδοση”…
Εμείς οι άνθρωποι, άνδρες και γυναίκες, προβαίνουμε συνεχώς μέσα στην καθημερινή μας ζωή σε εξωγενείς αποδόσεις αιτιών για διάφορες συμπεριφορές, καταστάσεις και περιστατικά που διαδραματίζονται. Ένα εξ αυτών είναι η δυστυχία, το ανυπόφορο αυτό συναίσθημα το οποίο πολλές από εμάς αισθανόμαστε. Υπάρχει, λοιπόν, η τάση να αποδίδουμε τη δυστυχία μας τόσο σε παράγοντες εξωτερικούς, όπως στην οικονομική κρίση, τα οικονομικά προβλήματα και τις επικρατούσες συνθήκες ζωής, όσο και σε άλλα άτομα, για παράδειγμα στον πατέρα μας που κληροδότησε με το τάδε αρνητικό στοιχείο π μας κάνει δυστυχισμένες, στον οδηγό του λεωφορείου που καθυστέρησε και ήμασταν αργοπορημένες στη δουλειά μας, στον οδηγό του άλλου αυτοκινήτου που δεν προέβλεψε ότι εμείς σκοπεύαμε να στρίψουμε κι ας μην είχαμε ανάψει το φλας και λοιπά.
Ξέρεις, όμως, ότι θα ήταν ορθότερο από “θεωρητική” άποψη και συνάμα αποτελεσματικότερο για εμάς τις ίδιες να πράττουμε; Να αποδεχόμαστε και να λαμβάνουμε εξ ολοκλήρου την ευθύνη και τις πηγές της δυστυχίας που κατά καιρούς συμβαίνει να νιώθουμε μέσα μας.
Ασφαλώς και η επίδραση του περιβάλλοντος, των εξωτερικών συνθηκών, της ευρύτερης εξωγενούς κατάστασης, της μετοχής άλλων προσώπων και της συμπεριφοράς των τελευταίων είναι υπολογίσιμη και με το παραπάνω. Αλλά συν-υπολογίσιμη με τη δική μας ευθύνη και συγκεκριμένα με τις δικές μας συνήθειες που μας κάνουν δυστυχισμένες. Γιατί ναι, υπάρχουν 4 συνήθειες που σε κάνουν δυστυχισμένη και μάλλον δεν το γνωρίζεις…
Ποιες είναι οι 4 συνήθειες που σε κάνουν δυστυχισμένη; Διάβασε εν συνεχεία για να μάθεις τόσο τις 4 συνήθειες που σε κάνουν δυστυχισμένη όσο και τη λύση που το διαδικτυακό περιοδικό Δυναμική Γυναίκα έχει να σου δώσει.
4 Συνήθειες που σε κάνουν δυστυχισμένη – Λύσεις
1. ΣΥΓΚΡΙΣΗ
Ο κολλητός μου βρήκε μία πολύ καλή κοπέλα για σχέση. Η φίλη μου αγόρασε καινούριο αυτοκίνητο. Τα μισά παιδιά στη σχολή έχουν το καινούριο i-phone. Ο τάδε πήρε προαγωγή. Η δείνα παντρεύτηκε και έφτιαξε τη ζωή της. Κι εσύ; Ούτε βρήκες αγόρι για σχέση ούτε αγόρασες καινούριο αυτοκίνητο ούτε πήρες το νέο κινητό της apple ούτε πήρες προαγωγή ούτε παντρεύτηκες για να φτιάξεις τη ζωή σου. Ε, ΚΑΙ;;; Είναι αυτοί λόγοι για να σε κάνουν δυστυχισμένη; Εσύ δηλαδή δεν έχεις επιτυχίες σε άλλους τομείς; Δεν έχεις άλλες όμορφες στιγμές και χαρμόσυνα γεγονότα;
Λύση: Καταρχάς, για να μη νιώθεις συμπλέγματα κατωτερότητας που σε κάνουν δυστυχισμένη, είναι απαραίτητο να σταματήσεις να συγκρίνεις τον εαυτό σου με τους άλλους και να ξεκινήσεις να τον συγκρίνεις με τον εσένα. Αυτό που άκουσες. Κατ’ αυτόν τον τρόπο θα βελτιώνεσαι ολοένα και περισσότερο. Κατά δεύτερον, σταμάτα να ασκείς κακοπροαίρετη κριτική στους άλλους. Μόνον τότε θα δέχεσαι κι η ίδια λιγότερη και σπανιότερη κακή κριτική από εκείνους.
2. ΤΕΛΕΙΟΤΗΤΑ
Για πολλές από εσάς, είτε το έχετε συνειδητοποιήσει είτε όχι, η τελειότητα φαίνεται να αποτελεί το μοναδικό σας στόχο. Και μιλάμε για μια τελειότητα που διαποτίζει κάθε τομέα της ζωής σας (από την οικογένεια έως την επαγγελματική σας πορεία) και η οποία αναμφίβολα είναι για κάθε άνθρωπο ένας αδύνατος προς επίτευξη στόχος, αφού κατ’ ουσίαν το τέλειο δεν υφίσταται. Όταν αποσκοπείς κατ’ αποκλειστικότητα στο τέλειο, χωρίς να συμβιβάζεσαι και δίχως να εκτιμάς και να χαίρεσαι για όλα τα υπόλοιπα που μέχρι στιγμής έχεις επιτύχει, τότε αυτή είναι μία από τις συνήθειες που σε κάνουν δυστυχισμένη καθώς συγχρόνως και άπληστη.
Λύση: Χωρίς να συμβιβάζεσαι με τη μετριότητα και την προχειρότητα, θέσε στη ζωή σου μικρούς, ρεαλιστικούς και επιτεύξιμους στόχους, τους οποίους με λίγη ή περισσότερη προσπάθεια από πλευράς σου είναι σίγουρο πώς μπορείς να τους πετύχεις.
3. ΕΣΩΣΤΡΕΦΗΣ ΝΟΟΤΡΟΠΙΑ – ΤΟ ΚΕΝΤΡΟ ΤΟΥ ΚΟΣΜΟΥ
Μη μου πεις ότι μέσα στην τελευταία εβδομάδα δεν απέφυγες να κάνεις κάτι ή προέτρεψες τον εαυτό σου στο να κάνει κάτι αναλογιζόμενη το γνωστό «τι θα πουν οι άλλοι», γιατί δε θα σε πιστέψουμε!… Η αλήθεια είναι ότι όλες και όλοι μας έχουμε λίγο ή πολύ ενστερνιστεί την πεποίθηση ότι αποτελούμε κάτι σαν αυτό που ονοματίζουμε το κέντρο του κόσμου, που ό,τι κι αν συμβεί σε αυτό, οι άλλοι θα το σχολιάσουν, θα το κατακρίνουν κ.λπ. Έτσι, όταν υπολογίζεις τόσο πολύ τη γνώμη του περίγυρού σου, αυτό αυτομάτως γίνεται μία από τις συνήθειες που σε κάνουν δυστυχισμένη, διότι σου στερούν κάποια πράγματα, σε παροτρύνουν στο να κάνεις κάποια άλλα που πιθανώς να μη θέλεις, σε αποτρέπουν από το να δοκιμάσεις καινούριες εμπειρίες και εν τέλει σε καθιστούν έρμαιό τους, μία γυναίκα που έχει αποκτήσει μία ας την πούμε εσωστρεφή νοοτροπία.
Λύση: Αναλογίσου τη «μεγαλύτερη εικόνα» που λέμε κι επίτρεψε στις δυνατότητές σου, στα όριά σου, στα όριά σου και στη φαντασία σου να λάβουν ενεργό δράση στη ζωή σου. Ακόμη κι αν σου προκύψει κάποιο στραβοπάτημα, ακόμη κι αν εμπέσεις σε κάποιο ολίσθημα για το οποίο οι «σημαντικοί άλλοι» σπεύσουν να σε κατακρίνουν, μη λυγίσεις και κυρίως μην επηρεαστείς αρνητικά, καθώς, να έχεις στο νου σου, πώς σύντομα θα το ξεχάσουν και θα γυρίσουν πίσω στη δική τους ζωή και το δικό τους μικρόκοσμο.
4. ΠΑΡΕΛΘΟΝ – ΠΑΡΟΝ – ΜΕΛΛΟΝ
Πρόκειται για τις τρεις χρονικές βαθμίδες στις οποίες οι περισσότερες από εμάς συνηθίζουμε να κινούμαστε με εσφαλμένο τρόπο· αναλογιζόμαστε τα λάθη του παρελθόντος, πράγματα που δεν κάναμε ενώ θα μπορούσαμε να τα είχαμε κάνει, πράξεις στις οποίες προβήκαμε ενώ δε θα έπρεπε, συνήθειες, σχέσεις, άνθρωποι, δραστηριότητες του παρελθόντος που καθιστούν το παρόν μας κάπως άθλιο, μίζερο και σίγουρα στενόχωρο. Επίσης, ουκ ολίγες και οι ατέρμονες θεωρητικές προσεγγίσεις μας για το μέλλον, οι δυσοίωνες προβλέψεις και οι μη επιτεύξιμες προγνώσεις μας για αυτό που ενισχύουν τον άσχημο τρόπο που βιώνουμε το παρόν μας. Κατά συνέπεια, μία από τις 4 συνήθειες που σε κάνουν δυστυχισμένη είναι με βεβαιότητα αυτή ακριβώς.
Λύση: Ακολούθησε το γνωστό τοις πάσι ρητό: “carpe diem” (= άδραξε τη μέρα), το οποίο, όσο κλισέ κι αν ακούγεται πλέον λόγω της συχνότατης χρησιμοποίησής του, είναι άκρως ορθό και αποτελεσματικό για την προκειμένη περίσταση. Αυτό που πρέπει επομένως να κάνεις για να μην είσαι δυστυχισμένη είναι να βιώνεις την κάθε μέρα του παρόντος ξεχωριστά, να μετέρχεσαι το παρελθόν σου ως μία σειρά εμπειριών για το παρόν και το μέλλον σου ως μία σειρά εμπνεύσεων για το παρόν επίσης!