Είναι αρκετές οι στιγμές που έχω φτάσει να πω: «Ως εδώ. Φτάνει. Δεν αντέχω άλλο.» κι άλλα παραπλήσια. Φράσεις μου που δείχνουν ότι δεν έχω ψυχραιμία, ότι εκνευρίζομαι εύκολα, ή ότι σίγουρα δεν είναι λίγες οι φορές που αγανακτώ. Τι μπορώ να κάνω γι’ αυτό; Είναι στοιχείο του χαρακτήρα μου από το οποίο δε γίνεται να… απαλλαχθώ ή μπορώ να το βελτιώσω;
Η απάντησή μας
Αναμφίβολα θα υπάρξουν στιγμές και περιστάσεις στη ζωή όλων μας που θα μας φέρουν «ως εδώ». Θα μας φτάσουν στα όρια. Θα τα ξεπεράσουν ενδεχομένως. Θα αγανακτήσουμε, θα βρίσουμε, θα νευριάσουμε, θα πούμε πράγματα που έπειτα μπορεί να μετανιώσουμε.
Το σημαντικό είναι να αποκτήσουμε ένα μέτρο ή, καλύτερα, τον έλεγχο. Τον έλεγχο σε τέτοιου είδους συναισθήματά μας. Γιατί; Για να είμαστε ψυχικά πιο ήρεμοι και οργανικά σε καλή κατάσταση. Όπως έχουμε άλλωστε επισημάνει κι άλλες φορές, η ψυχική με τη βιολογική υγεία συνδέονται άρρηκτα μεταξύ τους. Έτσι, οι συνεχείς εκνευρισμοί, η παντελής έλλειψη ψυχραιμίας, τα ξεσπάσματα επιφέρουν επιδείνωση στην ψυχολογική μας κατάσταση. Κι αυτή με τη σειρά της επιδρά αρνητικά στην οργανική μας υγεία.
Ποιο είναι το συμπέρασμα, επομένως; Ότι όλοι και όλες θα βρεθούμε σε φάσεις -περισσότερο ή λιγότερο συχνά- που μας εξοργίζουν, υπερβαίνουν τα όριά μας. Αυτό που έχει σημασία είναι μάθουμε να τις χειριζόμαστε. Να μάθουμε να διατηρούμε την ψυχραιμία μας. Κι αυτή είναι μία γνώση που αποκτάται έπειτα από συνειδητή προσπάθεια. Ανεξάρτητα από το τι είναι γραμμένο στο DNA μας.
Εσύ, λοιπόν, που υποστηρίζεις «Δεν έχω ψυχραιμία.», μήπως να δώσεις μια ευκαιρία στους τρόπους και τις συμβουλές που ακολουθούν;
Δεν έχω ψυχραιμία – Πώς να το βελτιώσω;
1) Σημειώσεις και επανεξέτασή τους
Πρόκειται για μία μέθοδο που σε διάφορα προβλήματα και ψυχικές διαταραχές προτείνεται από τους Γνωσιακούς – Συμπεριφορικούς Ψυχολόγους. Ως πρακτική είναι αρκετά απλή και εύκολη. Η σημασία της βρίσκεται στη φάση της επανεξέτασης.
Πιο ειδικά, ένας τρόπος για να σταματήσεις να αναρωτιέσαι «Δεν έχω ψυχραιμία· μπορώ να το αλλάξω;» είναι να κρατάς σημειώσεις. Έχε ένα καθαρό μπλοκάκι ή τετράδιο ή ακόμα κι ένα φύλλο χαρτί. Κάθε φορά που αντιλαμβάνεσαι ότι χάνεις την υπομονή σου, σημείωνέ το. Όποτε νιώθεις ότι δεν έχεις ψυχραιμία, ότι εκδηλώνεις ή κρατάς μέσα σου ό,τι η περίσταση σού προκαλεί, κράτα μια σημείωση. Μπορείς να χωρίσεις το χαρτί σου σε στήλες. Για παράδειγμα, στην πρώτη να γράφεις ημέρα και ώρα που σου συνέβη, στη δεύτερη με ποιο πρόσωπο ή συμβάν, και στην τρίτη τι είπες ή τι έκανες.
Γυρίζοντας έπειτα από 1 – 2 εβδομάδες να διαβάσεις όσα εμπεριέχει αυτή η σελίδα, θα δεις πολλά. Θα δεις τι σου συνέβη, πότε και ως προς ποιον. Θα δεις αντιδράσεις σου που τώρα σου φαίνονται πιο έντονες ή αναίτιες. Θα διαπιστώσεις ότι δε χρειαζόταν κάποιες φορές να δράσεις με εκείνο τον τρόπο. Μπορεί να μετανιώσεις για λόγια που είπες, για κινήσεις που έκανες. Συμπεριφορές σου που τώρα, που είσαι ψύχραιμη, δεν εγκρίνεις.
Αυτή η διαδικασία θα σε βοηθήσει εβδομάδα με την εβδομάδα να αντιδράς διαφορετικά την ώρα του θυμού. Να εκτιμάς με περισσότερη λογική και νηφαλιότητα ένα αρνητικό συμβάν που επαναλαμβάνεται.
2) Εντοπισμός της αιτίας
Σε κάθε μα κάθε πρόβλημα είναι μείζονος σημασίας να βρίσκουμε την … πηγή του κακού. Τι είναι αυτό που προκαλεί το φαινόμενο; Ποιοι παράγοντες ευθύνονται για την εμφάνισή του;
Το ίδιο σε προτρέπουμε να κάνεις κι εσύ όσον αφορά στο θέμα του «δεν έχω ψυχραιμία». Προσπάθησε, δηλαδή, μόνη σου να εντοπίσεις το γιατί δεν έχεις ψυχραιμία.
Σίγουρα, τα γονίδια είναι ένα «αντικειμενικό» κριτήριο που μπορείς να αναφέρεις. Έτσι, αν μοιάζεις στο χαρακτήρα πολύ με τον πατέρα σου, που κι εκείνος δεν είναι ψύχραιμος και εκνευρίζεται εύκολα, τότε μπορεί όντως να έχεις κληρονομήσει μια τέτοια συμπεριφορά. Κι όχι μόνο ως γονίδιο, αλλά και λόγω του ότι μεγάλωσες σε ένα οικογενειακό πλαίσιο όπου ένα σημαντικό μέλος της (ο μπαμπάς σου) έχανε συχνότατα την ψυχραιμία του.
Αυτό, όμως, δε σημαίνει ότι δεν μπορείς να το διορθώσεις ούτε ότι είσαι δέσμια της μοίρας σου!… Γιατί είναι βέβαιο ότι θα υπάρχουν άλλοι, συγκεκριμένοι λόγοι που σε κάνουν να χάνεις την ψυχραιμία σου. Μπορεί να είναι κάποιο πρόσωπο με το οποίο δυσκολεύεσαι να επικοινωνήσεις λογικά, π.χ. ο συνάδελφός σου που διαρκώς μιλάει στο κινητό αντί να εργάζεται. Μπορεί να είναι μία εσωτερική σου ανασφάλεια που σε ωθεί να βλέπεις πιο αρνητικά κάποιες καταστάσεις, π.χ. ότι έχεις πάρει κιλά και δε σου αρέσει καμία παραλία απ’ αυτές που προτείνει η παρέα σου. Μπορεί να είναι ορισμένα standards που έχεις και που δε δέχεσαι να παραβιάζονται, όπως το να σου λέει κάποιος ψέματα.
Εντοπίζοντας την αιτία ή τις αιτίες που σε κάνουν να χάνεις την ψυχραιμία σου συχνά, θα είσαι προετοιμασμένη για την επόμενη φορά που κάτι αντίστοιχο θα συμβεί. Μάλιστα, το ημερολόγιο με τις σημειώσεις που προαναφέραμε μπορεί να συνδεθεί με αυτή τη συμβουλή μας. Μέσα από αυτό, κατά την επανεξέταση, θα βλέπεις τι ή ποιος πυροδότησε την έκρηξή σου.
3) Η ιδανική αντίδραση
Αφού διαπιστώσεις τις καταστάσεις και τα πρόσωπα που συνήθως σε κάνουν να χάνεις την υπομονή σου και να ξεσπάς, στη φάση της επανεξέτασης των σημειώσεών σου αλλά και γενικότερα σε μία «νηφάλια» φάση σου, οραματίσου την ιδανική αντίδραση. Φτιάξε στο μυαλό σου, δηλαδή, την εικόνα του πώς θα ήθελες ιδανικά να αντιδρούσες στην κάθε περίσταση.
Μήπως το ιδανικό για εσένα θα ήταν να μην εκφραστείς ειρωνικά στο συνάδελφό σου που μιλάει συνέχεια στο τηλέφωνο, αλλά το να του κάνεις μια ευγενική παρατήρηση με λογικά επιχειρήματα; Μήπως θα ήταν προτιμότερο, όπως το βλέπεις τώρα, να ανέφερες στην παρέα σου ότι έχεις ένα κόμπλεξ με το σώμα σου και γι’ αυτό θα ήθελες να πάτε σε μία παραλία με λιγότερο κόσμο; Μήπως την επόμενη φορά που κάποιος σου πει ψέμα να τον αντιμετωπίσεις χωρίς να θίγεσαι και να εκνευρίζεσαι τόσο;
Την επόμενη φορά που θα βρεθείς σε μία παρόμοια κατάσταση θα δεις ότι σχεδόν αυτόματα θα αντιδράσεις διαφορετικά. Πιο ψύχραιμα και ομαλά. Χωρίς εξάρσεις και εκνευρισμό. Τη μεθεπόμενη ακόμη καλύτερα. Κι έτσι θα έχεις καταφέρει να βελτιώσεις το ζήτημα του «δεν έχω ψυχραιμία» που έχεις εντοπίσει στον εαυτό σου.
4) Εκτόνωση
Όλοι και όλες μας πρέπει να εκτονωνόμαστε. Να εξωτερικεύουμε την εσωτερική μας ένταση κι ενέργεια σε δραστηριότητες που μας αρέσουν, που μας γεμίζουν. Ένα άθλημα όπως είναι η κολύμβηση, η ποδηλασία, το μπάσκετ κι ο χορός. Μια πολεμική τέχνη όπως είναι το καράτε και το kick boxing. Η συμμετοχή σε έναν ψυχαγωγικό ή καλλιτεχνικό σύλλογο, π.χ. μια ερασιτεχνική θεατρική ομάδα ή μια ομάδα που μαθαίνουν ζωγραφική. Η ενασχόληση με τη μαγειρική, την εκμάθηση μιας τέχνης, μιας ξένης γλώσσας και άλλα τόσα που μπορείς να σκεφτείς. Ακόμα και μία βόλτα με τα πόδια.
Κοινός παράγοντας όλων αυτών των δραστηριοτήτων είναι η εκτόνωση. Το ξόδεμα μέρους της ενέργειάς σου σε κάτι εποικοδομητικό, σε κάτι που σου αρέσει, σε κάτι που αγαπάς. Όταν τακτικά τις ακολουθείς, λοιπόν, δεν έχεις μέσα σου τα ίδια νεύρα, τον ίδιο θυμό, την ίδια ένταση που θα είχες εάν δεν τις έκανες. Ως απόρροια αυτού, θα είναι δυσκολότερο να χάνεις την υπομονή και την ψυχραιμία σου.
Αναλογίσου το αντίστροφο. Άτομα που τυχαίνει να γνωρίζεις, τα οποία μένουν συνέχεια στο σπίτι είναι όλο σπίτι – δουλειά, δουλειά – σπίτι. Πέρα από την πλήξη που βιώνουν, μήπως δεν έχουν και τόση ψυχραιμία;
Δοκίμασε να ακολουθήσεις τις συμβουλές μας για το πώς να βελτιώσεις το θέμα σου σχετικά με το «δεν έχω ψυχραιμία». Είμαστε σίγουρες ότι θα τα καταφέρεις και θα το φτιάξεις μέρα με τη μέρα, ενώ σύντομα θα δεις έναν άλλο εαυτό σου που θα λατρέψεις ακόμη περισσότερο!