Όταν κοιτάζουμε ένα αντικείμενο στην πραγματικότητα αυτό που βλέπουμε είναι αυτό που ο ίδιος ο εγκέφαλός μας μας επιτρέπει να δούμε. Πολλές φορές μάλιστα άλλο βλέπουμε και άλλο υπάρχει πραγματικά. Σας έχει τύχει ποτέ το βράδυ ενώ ξαπλώνετε να κοιμηθείτε να τρομάξετε επειδή νομίζατε ότι κάποιος άνθρωπος ήταν μέσα στο δωμάτιο ενώ στην πραγματικότητα αυτό που είδατε ήταν απλά το παλτό σας που είχατε κρεμάσει ή μια σκιά από ένα αντικείμενο του δωματίου σας; Ο ανθρώπινος εγκέφαλος πολλές φορές πέφτει θύμα μιας οφθαλμαπάτης. Εμείς στο ηλεκτρονικό περιοδικό Δυναμική Γυναίκα, για να αποδείξουμε ότι οι οφθαλμαπάτες είναι ένα φαινόμενο που πραγματικά υπάρχει και μπερδεύει το μυαλό μας, συγκεντρώσαμε ορισμένες οφθαλμαπάτες που κάνουν ακριβώς αυτή τη δουλειά.
Πριν δούμε όμως τις οφθαλμαπάτες καλό είναι να αναφέρουμε ορισμένες χρήσιμες πληροφορίες για αυτές.
Τι είναι οι οφθαλμαπάτες;
Οι οφθαλμαπάτες είναι διάφορα “παιχνίδια” του μυαλού μας εξ’ αιτίας των οποίων βλέπουμε διαφορετικά πράγματα από αυτά που ισχύουν στην πραγματικότητα. Ο ανθρώπινος εγκέφαλος είναι έτσι σχεδιασμένος ώστε πολλές φορές μπερδεύεται με αποτέλεσμα να βλέπουμε διαφορετικά πράγματα από αυτά που ισχύουν.
Πως λειτουργούν οι οφθαλμαπάτες;
Οι οφθαλμαπάτες λειτουργούν με τέτοιο τρόπο που στην ουσία μπερδεύουν τον ανθρώπινο εγκέφαλο. Στην πραγματικότητα δηλαδή τα μάτια μας βλέπουν αυτό ακριβώς που υπάρχει αλλά δυστυχώς στον εγκέφαλό μας αυτό μεταφράζεται διαφορετικά με αποτέλεσμα άλλα να βλέπουμε και άλλα να νομίζουμε ότι βλέπουμε.
Τι είδους οφθαλμαπάτες υπάρχουν;
Γενικά θα μπορούσαμε να πούμε ότι υπάρχουν διαφόρων ειδών οφθαλμαπάτες.Ορισμένες από αυτές είναι:
- Ακανόνιστα μοτίβα: Ο ανθρώπινος εγκέφαλος δεν θέλει με τίποτα να βλέπει ακανόνιστα σχήματα που δεν σχηματίζουν κάτι το οποίο έχει νόημα. Όταν συμβαίνει αυτό, τότε ο εγκέφαλος προσπαθεί να δημιουργήσει εικόνες από το πουθενά ή προσπαθεί να δημιουργήσει “νόημα” εκεί που δεν υπάρχει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα από τέτοιες οφθαλμαπάτες είναι τα ακανόνιστα σχήματα από τα σύννεφα. Πολλές φορές ο εγκέφαλος δημιουργεί εικόνες από τα σύννεφα χωρίς φυσικά αυτές να υπάρχουν. Άλλο παράδειγμα είναι τα άστρα τα οποία μπορούν να σχηματίζουν μια εικόνα ζώου, κ.τ.λ.
- Παραισθήσεις από ανάγκη: Ο άνθρωπος μπορεί να πέσει “θύμα οφθαλμαπάτης” επειδή απλά έχει μεγάλη ανάγκη να δει κάτι. Ο εγκέφαλός του μπορεί να σχηματίσει κάτι το οποίο δεν υπάρχει. Αυτό θα το λέγαμε και φαντασία ωστόσο δεν είναι εντελώς σωστή λέξη διότι αυτός που βλέπει πράγματα από ανάγκη εκείνη την ώρα πραγματικά πιστεύει ότι τα βλέπει. Χαρακτηριστικό παράδειγμα είναι οι παραισθήσεις που δημιουργεί η έλλειψη νερού στην έρημο. Ο άνθρωπος μπορεί να βλέπει την καυτή άμμο και να νομίζει ότι βλέπει μια όαση.
- Παιχνίδια του μυαλού: Οι περισσότερες οφθαλμαπάτες έχουν να κάνουν με τα παιχνίδια που μας παίζει το ίδιο μας το μυαλό και οφείλουν την ύπαρξή τους σε τυχόν “κακές συνεργασίες” αριστερού και δεξιού ημισφαιρίου του εγκεφάλου, αντίθετες συνεργασίες των δύο ημισφαιρίων (άλλα θέλει να δει το αριστερό ημισφαίριο και άλλα το δεξί), κ.τ.λ.
- Άλλες οφθαλμαπάτες: Υπάρχουν και άλλες οφθαλμαπάτες (όμοια σχήματα, παρόμοια χρώματα, γρήγορη εναλλαγή εικόνων, διάθλαση, κ.τ.λ. Πολλές από αυτές τις οφθαλμαπάτες χρησιμοποιούν και ορισμένα ζώα για να ξεγελάσουν άλλα ζώα και να μην φαγωθούν. Μια τέτοια τεχνική είναι το καμουφλάζ. Το ζώο γίνεται όμοιο με το περιβάλλον (όσον αφορά τα χρώματά του) με αποτέλεσμα είναι να δημιουργεί οφθαλμαπάτες και να είναι αδύνατο να το ξεχωρίσουν από το υπόλοιπο περιβάλλον.
Οφθαλμαπάτες και παιχνίδια του μυαλού
Στα παρακάτω βίντεο παρουσιάζονται ορισμένες οφθαλμαπάτες που μπορούν κυριολεκτικά να μπερδέψουν το μυαλό μας. Απολαύστε τες:
Οφθαλμαπάτη που βασίζεται στη μη αντίληψη των τριών διαστάσεων εξαιτίας της οπτικής γωνίας
Οφθαλμαπάτη μη αντίληψης ίδιας απόχρωσης
Οφθαλμαπάτη ψεύτικης περιστροφής (οι σπείρες δεν περιστρέφονται)
Οφθαλμαπάτη έλλειψης “προοπτικής”
Διάφορες ενδιαφέρουσες οφθαλμαπάτες