Πώς να διαχειριστούμε μία προβληματική σχέση

Όταν δημιουργούμε μία προσωπική σχέση, εκείνο που σκεφτόμαστε και θέλουμε είναι να είναι όσο το δυνατόν πιο υγιής και επιτυχημένη. Η καθημερινότητα που μοιραζόμαστε με έναν άλλο άνθρωπο αποκτά διαφορετικό νόημα και πολλές φορές μπορεί να αλλάξουν οι προτεραιότητες και οι συνήθειες που είχαμε μέχρι πρότινος. Γίνονται υποχωρήσεις εκατέρωθεν και οι δύο σύντροφοι προσπαθούν να βρουν την χρυσή τομή που θα κάνει τα πράγματα μεταξύ τους αρμονικά και ισορροπημένα. Κάποιες φορές όμως, και ενώ υπάρχει η πεποίθηση πως όλα βαίνουν καλώς, κάνουν την εμφάνιση τους κάποια σημάδια που δείχνουν ότι το ζευγάρι έχει δημιουργήσει μία προβληματική σχέση η οποία εάν συνεχίσει να υφίσταται κατ’αυτόν τον τρόπο, τότε πιθανότατα θα οδηγήσει σε χωρισμό.

Ποια είναι τα σημάδια μιας προβληματικής σχέσης;

  1. Δείγματα ασέβειας στην επικοινωνία. Ίσως το πιο βασικό κομμάτι που καταδεικνύει μία προβληματική σχέση  είναι η περιφρόνηση ανάμεσα στο ζευγάρι. Σύμφωνα με έρευνες, με πιο πρόσφατη αυτή του Πανεπιστημίου της Washington (2014), o σημαντικότερος δείκτης πρόβλεψης ενός χωρισμού ή/και διαζυγίου είναι η έλλειψη σεβασμού μέσα σε μία σχέση. Συνήθως εκφράζεται μέσω της επικοινωνίας, όπου οι σύντροφοι αρχίζουν να κριτικάρουν ο ένας τον άλλο και να βρίσκουν συνεχώς σφάλματα στον χαρακτήρα και την συμπεριφορά μεταξύ τους. Με αυτόν τον τρόπο ο ένας σύντροφος μειώνει την παρουσία του άλλου μέσα στη σχέση και ακυρώνει τα συναισθήματα που διατηρεί ο άλλος.
  2. Ασυμβίβαστοι οικονομικοί στόχοι και αξίες. Αν και μπορεί να μην φαίνεται τόσο σημαντικό, ωστόσο μία προβληματική σχέση εμφανίζει συνήθως και το χαρακτηριστικό της διαφωνίας για οικονομικά ζητήματα. Εάν ο ένας σύντροφος προτιμά να ξοδεύει γενικά χρήματα ενώ ο άλλος είναι της απόψης πως πρέπει να γίνεται συστηματική αποταμίευση, τότε αυτή η διαφορά θα έχει επίπτωση στην σχέση και την πορεία της. Τα αποτελέσματα των ερευνών δείχνουν πως τα ζευγάρια που διαφωνούσαν σχετικά συχνά για την διαχείριση των οικονομικών τους είχαν μεγαλύτερες πιθανότητες χωρισμού (σε ποσοστό σχεδόν 40%) σε σχέση με τα ζευγάρια που σπάνια αντιμετώπιζαν τέτοιο θέμα. Οι συσσώρευση χρεών και η αδυναμία πληρωμής τους είναι επιπλέον επιβαρυντικοί παράγοντες.
  3. Σημάδια ναρκισσισμού. Σε αυτή την περίπτωση, ο σύντροφος μπορεί να εμφανίζει τις εξής συμπεριφορές: να παραβαίνει τα όρια που έχουν τεθεί μέσα στη σχέση (για παράδειγμα, να μην καπνίζει μέσα στο σπίτι, να υπάρχουν κοινές ασχολίες), να αισθάνεται πως είναι ανώτερος της συντρόφου του και να το δείχνει με τη συμπεριφορά του, να δείχνει ανευθυνότητα σε ό,τι του ανατείθεται, και γενικά νε επιδεικνύει εγωϊσμό και περιφρόνηση για τις ικανότητες των άλλων. Μπορεί η σύντροφος να θεωρεί πως αυτά είναι γενικά στοιχεία του χαρακτήρα του συντρόφου της, ωστόσο μία συνεχόμενη τέτοια συμπεριφορά μπορεί να δημιουργήσει σημαντικά προβλήματα στη σχέση.

Πώς διαχειριζόμαστε μία προβληματική σχέση;

  • Επαναπροσδιορίζουμε τους στόχους μας. Συζητάμε εάν εξακολουθούμε να έχουμε τους ίδιους στόχους σε όλους τους τομείς της σχέσης μας, όπως και στα οικονομικά. Τί έχει αλλάξει, πόσο είμαστε διατεθειμμένοι να υποχωρήσουμε και να προσαρμοστούμε στα νέα δεδομένα-όλα αυτά είναι σημαντικό να τα συζητήσουμε, και ίσως παραπάνω από μία φορά εάν χρειαστεί.
  • Κάνουμε συχνή αποτίμηση της σχέσης μας. Μπορούμε να συμφωνήσουμε πως 1 φορά τον μήνα (ή όσο νιώθουμε ότι είναι απαραίτητο) θα γίνεται μία αποτίμηση των όσων βιώθηκαν μέσα σε αυτές τις 30 ημέρες: υπήρξαν συμπεριφορές που δεν μας άρεσαν; νιώσαμε πως έχουν διορθωθεί κάποια πράγματα; τί όμορφο έκανε ο σύντροφος μας για εμάς αυτό τον καιρό; Φροντίζουμε να εκφράσουμε τόσο τα θετικά, όσο και τα αρνητικά σημεία αλλά με τρόπο που να μην είναι προσβλητικός και επιθετικός.
  • Συμφωνούμε να εργαστούμε μαζί για την καλυτέρευση της σχέσης. Είναι σημαντικό να αναλάβουν και οι δύο σύντροφοι την ευθύνη της σχέσης τους και να εργαστούν μαζί πάνω σε αυτήν. Χρειάζεται να δείξουν καλή θέληση και διάθεση πως πραγματικά θέλουν να λειτουργήσουν όσο το δυνατόν πιο αρμονικά σαν ζευγάρι.
  • Κάνουμε πράγματα εκτός σπιτιού μαζί. Σε μία προβληματική σχέση η αποξένωση λόγω της καθημερινότητας μπορεί να έχει άμεση επίδραση στο ζευγάρι. Για αυτόν τον λόγο φροντίζουμε να έχουμε κάποιες κοινές δραστηριότητες εκτός σπιτιού (για παράδειγμα, ένα κοινό χόμπυ) ή να βρίσκουμε χρόνο για κάποιο ταξίδι ή μία μικρή εκδρομή, ακόμα και μία ολιγόωρη βόλτα. Σύμφωνα με μία ψυχολογική έρευνα το 2015 στην εφημερίδα Psychological Science, τα ζευγάρια που έκαναν πράγματα μαζί ένιωθαν μεγαλύτερη οικειότητα και έβρισκαν πιο εύκολα τρόπους να διαχειριστούν την οποιαδήποτε δυσκολία προέκυπτε στη σχέση τους.  Εδώ χρειάζεται να προσέξουμε να μην φτάσουμε στο άκρο όπου θα θέλουμε να κάνουμε τα πάντα μαζί με τον σύντροφο μας, καθώς μπορεί να προκληθεί συναισθηματική “ασφυξία”!
  • Δεν φοβόμαστε να θέσουμε όρια. Υπάρχουν φορές που μία σύντροφος μπορεί να φοβάται να επικοινωνήσει αυτό που βιώνει στον σύντροφο της, σκεπτόμενη πως αυτός μπορεί να θυμώσει ή να υπάρξει ένταση μεταξύ τους. Σε αυτή την περίπτωση εκείνη υποχωρεί και η σχέση ολοένα και γίνεται δυσκολότερη για την ίδια αφού τα προβλήματα που ήδη υπάρχουν δεν επιλύονται. Στην πραγματικότητα, όσο το ένα άτομο υποχωρεί μέσα στο σχέση, τόσο το άλλο θα συνεχίζει τις ίδιες συμπεριφορές-και ίσως σε μεγαλύτερη συχνότητα. Το να θέσουμε όρια είναι σημαντικό για τον σεβασμό απέναντι στον εαυτό μας και τη σχέση μας, ενώ παράλληλα είναι και ένας τρόπος να δούμε εάν πραγματικά αξίζει να είμαστε με τον συγκεκριμένο άνθρωπο.

Κάθε σχέση έχει τα σκαμπανεβάσματα της, έχει τις υπέροχες στιγμές και τις όχι τόσο όμορφες. Το κάθε ζευγάρι έχει τα δικά του θέματα να επιλύσει, και αυτό μπορεί να γίνει εύκολα όταν υπάρχει αγάπη, διάθεση στήριξης και αλληλοβοήθειας, σωστή επικοινωνία και κατανόηση. Μία προβληματική σχέση συνήθως γίνεται έτσι επειδή κάπου στην πορεία το ζευγάρι δυσκολεύεται να βρει τους λόγους για τους οποίους είναι μαζί εξ αρχής- η καθημερινότητα και οι εξωγενείς παράγοντες έρχονται να δυσκολέψουν ακόμα περισσότερο τα πράγματα. Όταν οι σύντροφοι δείξουν από κοινού διάθεση να βρεθούν λύσεις, τότε θα τα καταφέρουν να μείνουν μαζί και να ξεπεράσουν τις αντιξοότητες, μικρές ή μεγάλες. Στην περίπτωση όμως που από τη μεριά του ενός συντρόφου είτε δεν υπάρχει διάθεση, είτε υπάρχει μικρή βελτίωση στην αρχή και μετά επανάληψη των ίδιων συμπεριφορών, τότε χρειάζεται να επανεξετάσουμε το αν μπορούμε να είμαστε μαζί. Ας θυμόμαστε πως όσο εκθέτουμε τον εαυτό μας σε άσχημες  συναισθηματικές εμπειρίες, τόσο πιο δύσκολο είναι να τις ξεπεράσουμε και να πιστέψουμε ότι πραγματικά υπάρχει αγάπη και ευτυχία σε μία σχέση. Όταν δεν υπάρχει βελτίωση, το μόνο που μπορούμε να κάνουμε είναι να σεβαστούμε τον εαυτό μας και τα θέλω μας και να προχωρήσουμε σε κάτι άλλο, πιο υγιές και πιο όμορφο-γιατί αξίζουμε την ευτυχία!

Σχετικά άρθρα
Τα καλύτερα