Πώς να βρεις τον εαυτό σου; Τι μπορείς να κάνεις προκειμένου να προβείς σε μία εσωτερική αναζήτηση; Και, πριν από αυτά, ΓΙΑΤΙ να βρεις τον εαυτό σου; Το έχεις πράγματι ανάγκη; Μπορεί να σε βοηθήσει σε κάτι; Ας δούμε τι έχει να σας πει γι’ αυτά το περιοδικό Δυναμική Γυναίκα.
Γιατί και πότε χρειάζεται να βρεις τον εαυτό σου
Στα τρία τελευταία σύντομα ερωτήματα που προλογίσαμε θα σου απαντήσουμε εξ αρχής και μάλιστα συνοπτικά: ΟΛΟΙ έχουμε ανάγκη – είτε το αντιλαμβανόμαστε είτε όχι – να προβαίνουμε σε εσωτερικές αναζητήσεις, να… «βρίσκουμε τον εαυτό μας», όπως το λέμε· άλλοι συχνότερα άλλοι σπανιότερα· άλλοι με άλλοι χωρίς εξωτερική βοήθεια. Σε κάθε περίπτωση, πάντως, όποτε συμβαίνει να έρχεσαι αντιμέτωπος με διλήμματα, με δυσκολία λήψης μίας απόφασης, με αδιέξοδο σε κάποιον τομέα, με μία έλλειψη προσανατολισμού στη ζωή, με μία αβεβαιότητα και συνάμα ανασφάλεια για τη ζωή και το μέλλον σου (κ.ο.κ.), η εσωτερική αναζήτηση είναι αυτή που πιθανότατα να σου δώσει το πράσινο φως προκειμένου να δεις πώς είναι προτιμότερο να πορευτείς.
Βέβαια, εάν αισθάνεσαι πλήρως εγκλωβισμένη ή/και απελπισμένη, η συνδρομή ενός ψυχολόγου ειδικευμένου στην ψυχανάλυση ίσως και να ήταν το καλύτερο δώρο που θα έχεις να προσφέρεις πρώτα στον εαυτό σου κι έπειτα στους γύρω σου. Μην ξεχνάμε, όμως, όπως άλλωστε έχουμε αναφέρει και σε προηγούμενο άρθρο μας (μπορείτε να ρίξετε μια ματιά και σε αυτό: “Ψυχοθεραπεία: Τι είναι, πόσο διαρκεί, πόσο κοστίζει, σε τι βοηθάει ο ψυχολόγος” ), ότι η ψυχανάλυση – καλώς ή κακώς – κοστίζει και απαιτεί χρόνο, συνεργασία με τον ειδικό ψυχολόγο αλλά και καταβολή ατομικής προσπάθειας. Αρκεί να δεις την ομολογία κάποιου ή να γνωρίσεις κάποιον που κάνει ή έκανε ψυχανάλυση για να πειστείς για τα εξαιρετικά αποτελέσματά της!
Πώς να βρεις τον εαυτό σου: 3 Πρακτικές συμβουλές για να αρχίσεις
Το να μπεις σε μία διαδικασία όπως είναι αυτή της βαθύτερης και ενδελεχούς ανακάλυψης του εαυτού σου πιθανώς αρχικά να σου φανεί κάπως δύσκολο ή ακόμη και κάπως παράξενο. Ακόμα κι αν δεν έχεις εκ των προτέρων πειστεί για τη σπουδαιότητα που έχει καθ’ όλη τη διάρκεια της ζωής μας το να βρίσκουμε τον εαυτό μας, σού προτείνουμε να ξεκινήσεις με αυτές τις 3 πρακτικές συμβουλές έτσι ώστε να μπεις σιγά – σιγά στο «κλίμα» και να αρχίσεις να διαπιστώνεις κι η ίδια τη «μαγεία» του εν λόγω ζητήματος.
1)Απαλλάξου από αρνητικές σκέψεις και τα συνεπακόλουθα συναισθήματα
Ένας από τους κυριότερους λόγους εξαιτίας του οποίου δυσκολευόμαστε να πάρουμε πολλές φορές μία κρίσιμη απόφαση ή νιώθουμε αποπροσανατολισμένοι ή δεν μπορούμε εν πολλοίς να βρούμε τον εαυτό μας, τα «θέλω» του και τις ανάγκες του είναι ακριβώς αυτό το φώλιασμα πλήθους αρνητικών σκέψεων στο κεφάλι μας. Ασφαλώς, κάθε αρνητική σκέψη συνδέεται με και οδηγεί σε εξίσου αρνητικά συναισθήματα (μίσος, φόβος, θυμός, άγχος, στενοχώρια, θλίψη, εκνευρισμός, απογοήτευση, ανασφάλεια και λοιπά), τα οποία ευθύνονται για αυτήν την «τύφλωσή» μας, μιας τύφλωση που δε μας επιτρέπει να δούμε καθαρά τα πράγματα. Όπως, επομένως, αντιλαμβάνεσαι, το πώς να βρεις τον εαυτό σου μπορεί να εκκινήσει μόνο και εάν έχει ήδη ξεκινήσει μία προσπάθεια περιορισμού των αρνητικών σκέψεων και συναισθημάτων που συχνά πυκνά σε καταβάλλουν.
2)Αύξησε την αυτοπεποίθησή σου
Απλό να το λέμε, δύσκολο να το κάνουμε, αυτό είναι αλήθεια. Ωστόσο, είναι τόσο μα τόσο βασικό να το επιτύχεις αν πράγματι θέλεις να μάθεις πώς να βρεις τον εαυτό σου αλλά και πώς γενικότερα να βελτιώσεις ολόκληρη τη ζωή σου. Η εμπιστοσύνη και η θετική εικόνα απέναντι στον εαυτό αποτελούν φυσικά αποτέλεσμα της εσωτερικής αναζήτησης, μιας και, όταν… «ψαχνόμαστε» κατ’ αυτόν τον τρόπο, γινόμαστε γνώστες των ταλέντων, των προσόντων και των ικανοτήτων μας, κάτι που μας εμποτίζει με θετικά συναισθήματα και θετική αυτό-εικόνα. Θα μας πεις, όμως, ότι, αφού η βελτίωση της αυτοπεποίθησης είναι αποτέλεσμα της διαδικασίας της εσωτερικής αναζήτησης, τότε πώς γίνεται να την επιτύχουμε στην αρχή – αρχή και πριν μπούμε στα βαθιά αυτά νερά του να βρούμε τον εαυτό μας; Εύλογη απορία! Η απάντησή μας, λοιπόν, έχει ως εξής: προτού ξεκινήσεις μόνη σου την εν λόγω διαδικασία αυτό-αναζήτησης, κι ενώσω προσπαθείς να διώχνεις τις αρνητικές σκέψεις από το νου σου, είναι σημαντικό να προσπαθήσεις να βλέπεις τον εαυτό σου σαν ένα τρίτο άτομο, εξωτερικό. Δες τι έχεις επιτύχει ως τώρα· δες τι ικανότητες έχεις· δες και θαύμασε όλα τα εξωτερικά και εσωτερικά «δυνατά» σου σημεία. Αλλά παράλληλα, δες και τα ελαττώματά σου· δες τις δυσκολίες και τους περιορισμούς σου· δες μέχρι που μπορείς να φτάσεις σε ορισμένους τομείς και αποδέξου έπειτα όλα αυτά. Έτσι, θα σχηματίσεις μία σφαιρική άποψη για εσένα, την οποία, μόνο και μόνο που την έχεις, ωθείσαι στην βελτίωση της αυτό-εικόνας και της αυτό-πεποίθησής σου.
3)Έκφρασε τα συναισθήματά σου
Η τρίτη και τελευταία κατά σειρά από τις πρακτικές συμβουλές με τις οποίες σου προτείνουμε να ξεκινήσεις για να τα καταφέρεις εν τέλει με το ζήτημα του πώς να βρεις τον εαυτό σου έχει να κάνει με τα συναισθήματά σου και την έκφραση – απελευθέρωση αυτών. Κάθε φορά που νιώθεις την αγάπη σου για το σύντροφό σου να ξεπροβάλει ως συναίσθημα μέσα σου, μοιράσου την μαζί του! Κάθε φορά που η φίλη σου επιτυγχάνει έναν καινούριο στόχο της κι εσύ νιώθεις υπερηφάνεια και θαυμασμό, πες της το, επαίνεσέ την! Ακόμη και το θυμό ή τον εκνευρισμό που σου προκαλούν πού και πού δικά σου άτομα, ελευθέρωσέ τον όταν τον βιώνεις. Όταν κρατάμε μέσα μας κάθε είδους συναίσθημα προκαλείται μια υπερ-συσσώρευση που ευνοεί το να νιώθουμε χαμένοι, χωρίς αίσθηση προσανατολισμού στη ζωή, αναποφάσιστοι κ.ο.κ., ενώ συγχρόνως δεν επιτρέπουμε στον εαυτό μας να ζήσει όπως και όσο θέλει την κάθε στιγμή του. Γιατί, λοιπόν, να αυτό-υποβάλλεσαι σε κάτι τέτοιο; Γιατί να μην εκφράζεις τα συναισθήματά σου αμέσως μόλις τα νιώθεις; ΜΗ φοβάσαι και ΜΗΝ υπολογίζεις καν την αντίδραση του άλλου έπειτα από τη δική σου συναισθηματική έκφραση: το αν για παράδειγμα τσακωθείς με τον αδερφό σου επειδή του εξέφρασες το θυμό σου για κάτι που έκανες ή το αν γελάσει μαζί σου ο τωρινός σύντροφός σου όταν του πεις πόσο πολύ τον αγαπάς κι ίσως αργότερα σε προδώσει. Εσύ μέσα σου θα νιώθεις καλά, θα νιώθεις πλήρης, θα νιώθεις σωστή και δε θα μετανιώνεις επειδή κάτι δεν το έκανες. Άλλωστε, όπως αναφέρει κι ένα δημοφιλές quote που κυκλοφορεί από χρόνια στα διάφορα μέσα κοινωνικής δικτύωσης, «Καλύτερα να μετανιώσεις για κάτι που έκανες παρά για κάτι που δεν έκανες.»!
Πώς να βρεις τον εαυτό σου: 4 Στάδια και συνολικά 17 βήματα από την Ψυχολογία
Μετά ταύτα, περνάμε στα 4 απαραίτητα στάδια που σου συνιστούμε να ακολουθήσεις προκειμένου να συνεχίσεις και να ολοκληρώσεις την εσωτερική αναζήτηση, τα οποία βέβαια μπορείς είτε με την ακόλουθη σειρά είτε με δικές σου παραλλαγές να εφαρμόζεις όποτε νιώθεις την ανάγκη να ψάξεις καλύτερα τον εαυτό σου, να καταλάβεις τι πραγματικά θέλεις να κάνεις όταν βρεθείς σε ένα αδιέξοδο, να βρεις ποιοι είναι οι στόχοι που δίνουν στην παρούσα φάση νόημα στη ζωή σου κ.ο.κ.
1)Στάδιο της αυτό-καταγραφής / αυτό-περιγραφής:
Στόχος του πρώτου αυτού σταδίου είναι ο ορισμός των προσωπικών αξιών σου και του τι αντιπροσωπεύει ο εαυτός σου μέσα από μία διαδικασία αυτό-καταγραφής / αυτό-περιγραφής.
- Πάρε ένα φύλλο Α4 με γραμμές και χώρισέ το σε στήλες, στην καθεμία εκ των οποίων βάλε τίτλους που αντιστοιχούν στους διάφορους τομείς της ζωής σου: δουλειά, πατρική οικογένεια, δική σου οικογένεια ή σεξουαλική σχέση, πνευματικότητα, ελεύθερος χρόνος ή δημιουργικότητα, φίλοι (ή κι άλλες αν έχεις).
- Γράψε τουλάχιστον 5 λέξεις σε καθεμία από τις κατηγορίες, οι οποίες να σχετίζονται με εσένα και να είναι οι πρώτες – πρώτες που σου ήρθαν στο μυαλό όταν σκέφτηκες για την καθεμία κατηγορία του εαυτού και της ζωής σου. Έπειτα, αφού ολοκληρώσεις με όλες τις λέξεις, ρίξε τους μία καλή ματιά και σκέψου για μερικά λεπτά τι σημαίνει η καθεμία από αυτές για εσένα. Για παράδειγμα, μπορεί στην κατηγορία ελεύθερος χρόνος/δημιουργικότητα να έχεις συμπεριλάβει τη λέξη «αγύμναστη».
- Τι σημαίνει για εσένα αυτή η λέξη; Αμέσως μετά, θέλουμε να σκεφτείς και να βρεις ποιοι από τους συσχετισμούς λέξεων και σκέψεων σε έκαναν να νιώθεις χαρούμενη, ποιοι σε έκαναν να νιώθεις υπερήφανη, ποιοι έκπληκτη και ποιοι απογοητευμένη.
- Τέλος, επίλεξε 1 ή το πολύ 2 λέξεις από κάθε κατηγορία που θα ήθελες να σε περιγράφουν περισσότερο από τις υπόλοιπες.
2)Στάδιο της ιστορικής αναδρομής:
Το πώς να βρεις τον εαυτό σου, πώς να ανακαλύψεις τι έχεις βαθιά μέσα σου σίγουρα συνδέεται άμεσα με το να συνειδητοποιήσεις το εξής σημαντικό: ότι εσύ είσαι η συγγραφέας της δικής σου ιστορίας, της αυτοβιογραφίας σου. Πρακτικώς, βέβαια, έχεις και πάλι μία διαδικασία να ακολουθήσεις.
- Πάρε και πάλι ένα φύλλο χαρτί και κατάγραψε με χρονολογική σειρά σημαντικές επιλογές που έκανες και αποφάσεις που πήρες. Θέλουμε να έχει μορφή χρονοδιαγράμματος, γι’ αυτό και χρειάζεται να γράφεις πρώτα μία ημερομηνία (είτε ακριβή είτε κατά προσέγγιση).
- Για καθεμία από τις καταγεγραμμένες επιλογές σου, σκέψου: α) πιστεύεις ότι είχες εσύ τον έλεγχο για αυτήν την επιλογή εκείνη την εποχή; και β) η άμεση ή μακροπρόθεσμη έκβαση της επιλογής σου ήταν αρνητική ή θετική;
- Στο πίσω μέρος της σελίδας ή σε μία δεύτερη κόλλα χαρτί, προχώρησε σε μία δημιουργική έκθεση λόγου. Περίγραψε τον εαυτό σου έπειτα από τις συγκεκριμένες επιλογές που έκανες.
- Περίγραψέ τον, κατόπιν, και ανάλογα με το πώς πιστεύεις ότι θα ήταν ΑΝ δεν είχε κάνει την τάδε επιλογή εκείνη την περίοδο αλλά την εναλλακτική της. Θέλουμε λεπτομέρειες. Πώς θα ήταν, δηλαδή, η ζωή σου και εσύ ως προσωπικότητα εάν δεν είχες πάρει αυτές τις αποφάσεις αλλά είχες κάνει διαφορετικές επιλογές; Πώς θα ήταν, με άλλα λόγια, ο εαυτός και η ζωή που άφησες πίσω, που δεν επέλεξες;
- Και τελικά, πώς αισθάνεσαι τώρα που έχεις γραμμένα μπροστά στα μάτια σου από τη μία τον εαυτό σου και τη ζωή σου έπειτα από σημαντικές επιλογές και από την άλλη έναν εαυτό και μία ζωή που δεν επέλεξες όταν είχες τη δυνατότητα αυτή; Αισθάνεσαι ανακουφισμένη που πήρες τις συγκεκριμένες αποφάσεις ή μήπως ζηλεύεις το άτομο που θα ήσουν και τη ζωή που θα είχες εάν έκανες διαφορετικές επιλογές;
- Εν συνεχεία, σκέψου ή αν θέλεις γράψε σε ένα σημείο του χαρτιού μία απόφαση που έχεις να πάρεις τώρα. Σχεδίασε είτε νοητά είτε γραπτά διαφορετικές εκδοχές του μέλλοντος ανάλογα με το τι θα επιλέξεις τώρα. Να είσαι όσο πιο λεπτομερής μπορείς. Έχε κατά νου, ότι το να σκεφτείς τις συνέπειες και τις μελλοντικές εκβάσεις της τωρινής σου απόφασης – επιλογής δε σε δεσμεύει απαραιτήτως σε ένα συγκεκριμένο μονοπάτι ούτε σημαίνει ότι ό,τι έχεις προβλέψει θα γίνει κιόλας. Ωστόσο, είναι ένα ακόμη βήμα που σε βοηθάει στο να φτιάξεις ένα διήγημα, μία ιστορία, τη δική σου ιστορία που θέμα της και τελικό στόχο της έχει το πώς να βρεις τον εαυτό σου!
3)Στάδιο του αυτό-στοχασμού:
Στο εν λόγω στάδιο, θα ακολουθήσεις ορισμένες πρακτικές που θα σε βοηθήσουν να δεις ιδίοις όμασιν, ωσάν εξωτερικός παρατηρητής σχεδόν, όλα όσα έχεις επιτύχει στη ζωή σου μέχρι στιγμής, κάτι που με τη σειρά του θα συμβάλλει στην αύξηση της αυτοπεποίθησής σου, στη βελτίωση της εικόνας που έχεις για τον εαυτό σου, στην αναγνώριση των επιτευγμάτων σου, ενώ ταυτόχρονα θα αποτελέσει κινητήρια δύναμη για τη μετέπειτα ζωή, τους μετέπειτα στόχους και τις μετέπειτα ενέργειές σου ευρύτερα.
- Βρες ένα ήρεμο δωμάτιο εντός του οποίου αισθάνεσαι εντελώς οικεία. Θέλουμε να έχεις στη διάθεσή σου τουλάχιστον 5 λεπτά καθαρής «απομόνωσης».
- Κλείσε τα μάτια, κάνε μερικές βαθιές εισπνοές κι εκπνοές και, εφόσον έχεις φτάσει σε ένα επίπεδο ηρεμίας, μπορείς να ξεκινήσεις.
- Χρησιμοποίησε το στοχασμό ή και τη φαντασία σου και απάντησε με λεπτομέρειες στο εαυτό σου τα δύο ακόλουθα ερωτήματα: α) Το τελευταίο έτος, τι σε έκανε να νιώσεις ότι πραγματικά έχεις καταφέρει κάτι αξιόλογο; Και β) Μετρώντας από τώρα άλλο ένα έτος, τι θα σε έκανες να νιώσεις ότι πραγματικά έχεις καταφέρει κάτι αξιόλογο και ουσιαστικό;
- Επανάλαβε στο μυαλό σου ή ακόμα καλύτερα γράψε τόσο τα μεν (όσα πέτυχες εντός του περασμένου 12μήνου και τα θεωρείς ουσιαστικά για εσένα και τους γύρω σου) όσο και τα δε (όσα θέλεις να πετύχεις εντός του επόμενου 12μήνου). Κι αυτό ήταν όλο! Τώρα πλέον είσαι ήδη … μέσα στην εσωτερική αναζήτηση, μέσα στην αυτό-εξερεύνηση και όλα είναι πιο ξεκάθαρα στο μυαλό σου!
4)Στάδιο της αναγνώρισης του «κοινού»:
Και, ολοκληρώνοντας τα 4 στάδια και τα συνολικά 17 επιμέρους βήματα που η Ψυχολογία προτείνει για το πώς να βρεις τον εαυτό σου όποτε θεωρείς ότι το έχεις ανάγκη, θα μεταβούμε σε κάτι διαφορετικό και θα ξεφύγουμε εν μέρει από εσένα. Πιο συγκεκριμένα, θα περάσουμε στο κομμάτι που αφορά τους άλλους, τους «σημαντικούς άλλους» όπως τους χαρακτηρίζει η σχετική βιβλιογραφία. Πρόκειται για άτομα του οικείου ή μη περιβάλλοντος τα οποία διαδραματίζουν σημαίνοντα ρόλο στη ζωή μας, είτε το γνωρίζουμε είτε όχι. Μπορεί να είναι οι συγγενείς και οι φίλοι μας, μπορεί να είναι οι συνεργάτες και το αφεντικό στη δουλειά, μπορεί να είναι λιγότερο γνωστά και λιγότερα κοντινά προς εμάς άτομα. Κοινό στοιχείο σε όλους, όμως, είναι η επιρροή που – έμμεσα ή άμεσα – μας ασκούν επιρροή. Έτσι, όταν έχεις να προβείς σε μία επιλογή ή να λάβεις μία απόφαση, βρίσκονται εκεί δίπλα (με την παρουσία ή την απουσία τους) και λίγο ή πολύ σε προσανατολίζουν σύμφωνα με τη δική τους γνώμη, σύμφωνα με τη δική τους επιθυμία, σύμφωνα με τα δικά τους συμφέροντα. Εντούτοις, εάν θέλεις να μάθεις πώς να παίρνεις τις αποφάσεις σου παρακινούμενη όσο το δυνατόν περισσότερο από τις δικές σου επιθυμίες, τα προσωπικά σου συμφέροντα και τις ατομικές σου ανάγκες και ΟΧΙ με βάση το τι θέλουν και το τι περιμένουν εκείνοι από εσένα, τότε πρέπει να γνωρίζεις απαραιτήτως και πώς να βρεις τον εαυτό σου, πρέπει δηλαδή τουλάχιστον μία φορά στη ζωή σου να έχεις προβεί σε μία διαδικασία εσωτερικής αναζήτησης όπως αυτή που σου παρουσιάζουμε στο παρόν άρθρο. Σε πρακτικό επίπεδο, πάντως:
- Πάρε για τελευταία φορά ένα χαρτί Α4, το οποίο θέλουμε να μετατρέψεις σε μία λίστα με το «κοινό» αυτό, με όλα εκείνα τα άτομα που πιστεύεις ή που είσαι σίγουρη ότι είτε λίγο είτε πολύ σε επηρεάζουν και καθορίζουν τις αποφάσεις και τις επιλογές σου.
- Για καθένα από αυτά τα άτομα, σε καλούμε να αναρωτηθείς ή αν θέλεις να γράψεις δίπλα από το όνομά του στη λίστα στοιχεία όπως: ποιο είναι το όνειρο ζωής του συγκεκριμένου ατόμου; το έχει επιτύχει; αν δεν το πραγματοποίησε, γιατί πιστεύεις ότι απέτυχε; Επίσης, πώς αντιμετωπίζει το άτομο αυτό τις δικές σου αδυναμίες αλλά και τα δικά σου προτερήματα;
- Εν τέλει, προσπάθησε να συνδέσεις τις απαντήσεις που έδωσες στα παραπάνω ερωτήματα με το εάν και πώς τα γνωρίσματα των ατόμων αυτών (σε σχέση με τις αποτυχίες τους κ.τ.λ.) έχουν αντίκτυπο σε εσένα, στις επιλογές και τις αποφάσεις σου. Με τον τρόπο αυτό, θα μπορέσεις από μόνη σου να διακρίνεις τι θέλουν και γιατί προφανώς το θέλουν από εσένα (π.χ. η μητέρα σου να ενθαρρύνει επιλογές σου που σχετίζονται με τον αθλητισμό επειδή, το να επιτύχεις στον τομέα αυτό ισοδυναμεί με τη δική της παρελθοντική αποτυχία σε αυτόν ή με το ότι οι γονείς της δεν της επέτρεψαν περαιτέρω σχετική πρόοδο).
Και κάπου εδώ ολοκληρώσαμε αυτό το… «βαρύ» άρθρο που θέμα του είχε το πώς να βρεις τον εαυτό σου. Τόσο οι πρώτες 3 αρχικές πρακτικές συμβουλές όσο κυρίως και τα 4 στάδια με τα συνολικά 17 επιμέρους βήματα για εσωτερική αναζήτηση, επαναλαμβάνουμε ότι μπορούν να φανούν εξαιρετικά χρήσιμα για όλους και όλες μας· τουλάχιστον μία φορά στη ζωή μας πρέπει να μπούμε σε μία τέτοια διαδικασία, ενώ, ακόμη καλύτερο θα ήταν να την επαναλαμβάνουμε είτε μόνοι μας είτε με εξωτερική αρωγή (για παράδειγμα με τη βοήθεια ψυχολόγου). Έτσι, θα μπορούμε να επιλύουμε προβλήματα και εμπόδια που ανακύπτουν, να προβαίνουμε σε πιο σωστές επιλογές, να μη νιώθουμε χαμένοι και να δίνουμε ένα σαφώς προσδιορισμένο νόημα στη ζωή μας. Worth trying it, girls!