Ο πόνος στη μέση, ιδίως όταν εμφανίζεται συχνά και είναι έντονος, αποτελεί ένα ζήτημα που αρκετοί και αρκετές από εμάς συμβαίνει να αισθανθούμε. Τι είναι ο πόνος στη μέση; Τι μπορεί να ευθύνεται για την εκδήλωσή του; Τι πρέπει να κάνουμε για να προλαμβάνουμε έναν τέτοιο επίμονο πόνο, αλλά και πώς πρέπει να συμπεριφερθούμε εφόσον έχει ήδη προκληθεί κι άρα χρήζει αντιμετώπισης; Όλες οι απαντήσεις από το περιοδικό Δυναμική Γυναίκα έπονται.
Τι μπορεί να είναι ο πόνος στη μέση;
Ο πόνος στη μέση, που ονομάζεται «οσφυαλγία» είναι απότοκο της μηχανικής καταπόνησης της σπονδυλικής στήλης (για παράδειγμα λόγω μίας κήλης στο μεσοσπονδύλιο δίσκο) ή εκφυλιστικών νοσημάτων όπως είναι η οστεοαρθρίτιδα.
Πιο επικίνδυνος, όμως, καθίσταται ο πόνος στη μέση όταν διαρκεί πάνω από 2 – 3 μήνες, όπου οι δύο προαναφερόμενες αιτίες δεν είναι αυτές που αντανακλούν τη φύση του προβλήματος. Γιατί, στην προκειμένη περίπτωση, ο έντονος και συστηματικός πόνος στη μέση ενδεχομένως να συνάδει με τη λεγόμενη «αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα». Όπως φανερώνει η ορολογία της, η ασθένεια αυτή αποτελεί μία φλεγμονή (εκ του «-ίτιδα») στις αρθρώσεις του σπονδύλου που κατά την εξέλιξή της προκαλεί αγκύλωση της σπονδυλικής στήλης. Όπως αντιλαμβάνεστε, εάν ο πόνος στη μέση σας είναι έντονος και δε φεύγει, τότε κρίνεται απαραίτητη η άμεση επίσκεψη στο γιατρό για διάγνωση και θεραπεία.
Ποιοι παράγοντες ενοχοποιούνται για τον πόνο στη μέση; – Ποια είναι τα μέτρα πρόληψης και οι τρόποι αντιμετώπισης;
Όσον αφορά συγκεκριμένα στην αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, η αιτία πρόκλησής της δεν είναι ακόμη σαφώς διατυπωμένη. Οι ειδικοί μιλούν για ένα συγκεκριμένο αντιγόνο του ανθρώπινου οργανισμού, το οποίο, όταν έρχεται σε επαφή με ένα συγκεκριμένο μικροοργανισμό, δύναται να προκαλέσει την εν λόγω φλεγμονή κι εν συνεχεία την αγκύλωση στη σπονδυλική στήλη. Για τις ακριβείς εκτιμήσεις των επιστημόνων μπορείτε να κάνετε μία πιο διεξοδική αναζήτηση στο διαδίκτυο, δεδομένου ότι εμείς επιλέξαμε να αγγίξουμε επιδερμικά μόνο την ανωτέρω εικασία τους.
Όσον αφορά, ωστόσο, στο θέμα του πόνου της μέσης γενικότερα, όταν αυτός φυσικά δεν είναι έντονος και επίμονος για μήνες, πιθανές αιτίες πρόκλησής του είναι οι εξής:
- Πλήρης απουσία σωματικής άσκησης. Η ακινησία καθ’ όλη τη διάρκεια της ημέρας και η απουσία γυμναστικής άσκησης του σώματος αποτελούν ένα βασικό λόγο στον οποίο βρίσκεται η απάντηση στο γιατί έχουμε πόνο στη μέση μας. Ασφαλώς, το να γυμναζόμαστε προς όφελος της υγείας και συγκεκριμένα της μέσης μας δε σημαίνει σε καμία περίπτωση να κοπανιόμαστε 2 ώρες καθημερινά σε γυμναστήρια και κολυμβητήρια. Μισή ωρίτσα καθημερινά από οποιαδήποτε είδους σωματικής άσκησης είναι επαρκέστατο.
- Υπερβολικό βάρος στην τσάντα. Η αιτία αυτή αφορά συνήθως σε εμάς τις γυναίκες που κυκλοφορούμε με παραφουσκωμένη τσάντα ώμου ή πλάτης πάνω μας, αλλά και τους άνδρες που συχνά λόγω εργασίας κουβαλούν επί ώρες βαριές τσάντες μαζί τους. Οι επιστήμονες έχουν αποδείξει πως το βάρος της τσάντας που κουβαλάμε δεν πρέπει να υπερβαίνει το 10% του σωματικού μας βάρους. Διότι, μία ακόμη πιο βαριά τσάντα, εκτός από το ότι δεν είναι βολική, ασκεί παράλληλα πίεση στο σώμα και συγκεκριμένα στη μέση μας, ευνοώντας τόσο τον πόνο στη μέση όσο και την κακή στάση του σώματος. Ασφαλώς, η λύση στο συγκεκριμένο ζήτημα ακούει στο όνομα backpack το οποίο και πρέπει να κρεμάμε στους δύο ώμους μας και να μην υπερβαίνει το δέκα τοις εκατό του σωματικού μας βάρους.
- Λάθος μαξιλάρι & Εσφαλμένη στάση ύπνου. Συχνά ενοχοποιητικός παράγοντας για τον πόνο στη μέση φαίνεται πως είναι το μαξιλάρι. Πολλοί και πολλές από εμάς κοιμόμαστε με ένα ή ακόμη και με δύο χοντρά μαξιλάρια κάτω από το κεφάλι μας και χωρίς κανένας κάτω από τη μέση ή τα πόδια μας. Είναι ό,τι πιο λάθος μπορούμε να κάνουμε στον εαυτό μας, στο σώμα μας, στο κεφάλι μας. Η σωστή ανάπαυση του σώματος κατά τις νυχτερινές ώρες χρειάζεται μόλις ένα λεπτό μαξιλάρι κάτω από το κεφάλι, προαιρετικά ένα εξίσου ή ακόμα πιο λεπτό μαξιλάρι κάτω από το πίσω μέρος των γονάτων μας όταν είμαστε ανάσκελα. Αναφορικά με τις στάσεις στον ύπνο, η μπρούμυτη είναι άκρως εσφαλμένη και καταπονά τη μέση μας, ενώ στο πρόσωπο ευνοεί το σχηματισμό ρυτίδων. Αντιθέτως, αρμόζει να κοιμόμαστε ανάσκελα με τον τρόπο που προαναφέραμε ή στο πλάι σε εμβρυακή στάση (με τα πόδια κάπως λυγισμένα προς το στομάχι), μία στάση η οποία συμβάλλει και στον περιορισμό των πόνων και των κραμπών κατά την έμμηνο ρήση (δείτε περισσότερα για την ανακούφιση από τους πόνους της περιόδου εδώ).
- Κάπνισμα. Μεταξύ των δεκάδων δεινών που μπορεί να δημιουργήσει ή να πυροδοτήσει η εν λόγω κακή συνήθεια, έχουμε και αυτήν εδώ: ότι αποτελεί επιβαρυντικό παράγοντα για τη μέση μας. Από τη μία, μπορεί να ευνοήσει την ανάπτυξη ενός έντονου πόνου στη μέση (ειδικά εάν συνυπάρχει με άλλους ενοχοποιητικούς παράγοντες όπως οι παρόντες), από την άλλη επιδρά με τέτοιον τρόπο στον εγκέφαλο καθιστώντας τους καπνιστές λιγότερο ανθεκτικούς στον υφιστάμενο πόνο στη μέση. Η λύση, βέβαια, δεν είναι άλλη από την οριστική διακοπή του καπνίσματος, η οποία, εάν θέλουμε να επιτευχθεί πραγματικά και αποτελεσματικά, θα χρειαστεί να συνεργαστούμε με ειδική ομάδα που σίγουρα θα περιλαμβάνει έναν πνευμονολόγο. Ενέργειες του τύπου «καπνίζω ηλεκτρονικό τσιγάρο», «κάνω μισό πακέτο την ημέρα και τρώω τσίχλες την υπόλοιπη για να ξεχνιέμαι» και λοιπά, ΔΕΝ είναι λύσεις και το γνωρίζουμε όλοι πολύ καλά.
- Λανθασμένη στάση σώματος κατά την οδήγηση. Ο πόνος στη μέση που συμβαίνει ξαφνικά μπορεί κάλλιστα να οφείλεται στη λάθος στάση που διατηρούμε κάθε φορά που οδηγούμε το αυτοκίνητό μας. Ποια είναι η σωστή; Τα γόνατα πρέπει να βρίσκονται στο ίδιο ή σε χαμηλότερο επίπεδο από τα ισχία (για να το πετύχουμε, μπορούμε να καθίσουμε πάνω σε ένα μαξιλαράκι). Το κάθισμα πρέπει να είναι σε τέτοια απόσταση από το τιμόνι ώστε τα χέρια μας να σχηματίζουν ορθή γωνία και να μη χρειάζεται να σκύβουμε για να πιάσουμε το τιμόνι ή να τεντωνόμαστε για να πατάμε τα πεντάλ.
- Λάθος θέση μπροστά από τον υπολογιστή. Τέλος, ο πόνος στη μέση μπορεί να οφείλεται είτε αποκλειστικά και μόνο στο ότι δεν καθόμαστε σωστά όταν είμαστε για ώρες στον υπολογιστή μας είτε επειδή έχουμε συστηματικά αυτή τη λάθος στάση σε συνδυασμό με άλλες επιβαρυντικές αιτίες. Όπως και να έχει, η σωστή θέση μπροστά από τον υπολογιστή έχει ως εξής: το επίπεδο των ματιών μας πρέπει να είναι στο ύψος του πάνω μέρους της οθόνης, η μέση να ακουμπά ολόκληρη στην πλάτη της καρέκλας και τα χέρια να βρίσκονται στα μπράτσα του καθίσματος για να μην επιβαρύνεται η μέση. Οι μηροί και οι γάμπες πρέπει να σχηματίζουν ορθή γωνία ώστε να διευκολύνεται η κυκλοφορία του αίματος και οι μηροί να είναι παράλληλοι προς το έδαφος. Για να επιτύχουμε το τελευταίο, αρκεί να ρυθμίσουμε κατάλληλα το ύψος της καρέκλας ή να χρησιμοποιούμε ο υποπόδιο. Αν συνηθίζουμε να καθόμαστε με σταυρωμένα τα γόνατα, καλό είναι να τα εναλλάσσουμε μεταξύ τους για να μοιράζεται η επιβάρυνση.
Πότε χρειαζόμαστε χειρουργείο στη μέση;
Ένα εύλογο ερώτημα που πολλά άτομα κάνουν όταν πρόκειται για το ζήτημα του πόνου στη μέση είναι ακριβώς το ανωτέρω: «χρειάζεται να κάνω χειρουργείο;» «πότε / πώς θα γνωρίζω ότι ο πόνος στη μέση μου είναι επικίνδυνος και χρήζει χειρουργικής επέμβασης;».
Όσον αφορά στην αγκυλοποιητική σπονδυλαρθρίτιδα, η χειρουργική θεραπεία ενδείκνυται σε ένα μικρό ποσοστό περιπτώσεων. Σε αυτές, λοιπόν, χρησιμοποιείται για να βοηθήσει στην επαναφορά της κίνησης των ισχίων που έχουν υποστεί βλάβη, και σπανιότερα για να ισιώσει την σπονδυλική στήλη ή τον αυχένα ενός ασθενούς που έχει γείρει τόσο που δεν μπορεί να δει μπροστά του. Αξίζει, πάντως, να σημειωθεί πως τέτοιου είδους αγκύλωση εξαιρετικά σπάνια συμβαίνει όταν η νόσος διαγνωστεί και αντιμετωπιστεί εγκαίρως.
Όσον αφορά στην οσφυαλγία που προκύπτει ξαφνικά και οφείλεται σε αιτίες όπως αυτές που αναφέραμε παραπάνω, έχουμε να πούμε ότι η λύση του χειρουργείου αποτελεί την έσχατη επιλογή του ειδικού, εφόσον έχει εξαντληθεί κάθε προσπάθεια ανακούφισης του ατόμου με συντηρητική αγωγή. Στις περιπτώσεις που πραγματοποιείται χειρουργείο, πάντως, η επέμβαση πρέπει να είναι ιδιαιτέρως προσεκτική, ενώ χρειάζεται να έχουμε στο νου ότι δεν εξασφαλίζει πως δε θα παρουσιάσουμε στο μέλλον πρόβλημα στη μέση. Απαραίτητη καθίσταται η χειρουργική επέμβαση σε ασθενείς με σοβαρή νευρολογική δυσλειτουργία.
Είναι αποτελεσματική η ζώνη;
Ένα εξίσου συχνό και λογικό ερώτημα είναι το κατά πόσο καλό είναι να επιλέγουμε μία ζώνη για τη μέση όταν μας πονάει αλλά και κατά πόσο αποτελεσματική είναι η μέθοδος αυτή. Για να είμαστε ειλικρινείς, το καλύτερο γιατρικό για τον πόνο στη μέση είναι η ξεκούραση. Οι ειδικοί συνιστούν την ξεκούραση όταν ο πόνος στη μέση είναι λιγότερο ή περισσότερο έντονος. Εάν, όμως, είναι απαραίτητο να σηκωθούμε (π.χ. λόγω επαγγελματικών υποχρεώσεων), τότε μια ορθοπεδική ζώνη ισχύος θα μας ανακουφίσει, κρατώντας ζεστούς τους μύες μας. Επίσης, θα μας θυμίζει ότι πονάει η μέση μας άρα… πρέπει να είμαστε πιο προσεκτικοί μέσα στην ημέρα μας!
Να κάνουμε μασάζ;
Ναι, ναι και πάλι ναι! Εάν ο πόνος στη μέση οφείλεται σε μυϊκό πιάσιμο, τότε ο πιο απλός και αποδοτικός τρόπος να ανακουφιστούμε είναι το μασάζ που γίνεται με κάποιο βοήθημα, λόγου χάριν ένα παιδικό λάδι που έχουμε ζεστάνει ελαφρά στα χέρια μας, μία αντιφλεγμονώδη κρέμα με τοπική δράση ή μία θερμαντική κρέμα. Έπειτα από το μασάζ στην περιοχή της μέσης, είναι απαραίτητο να φροντίζουμε να την κρατάμε ζεστή.
Τέλος, χρειάζεται όλοι και όλες να έχουμε κατά νου πως το κολύμπι είναι μία πάρα πολύ καλή γυμναστική άσκηση όταν ο πόνος στη μέση έχει εμφανιστεί στο ιστορικό μας ή όταν θέλουμε να προλάβουμε τυχόν μελλοντική εμφάνισή του. Επιπλέον, η κολύμβηση είναι εξαιρετική για οποιοδήποτε πρόβλημα στους μύες και κυρίως στις αρθρώσεις μας μπορεί να έχουμε. Υπάρχουν άλλωστε πάμπολλοι άνθρωποι που γλίτωσαν ένα χειρουργείο στο γόνατο επειδή γράφτηκαν στο κολυμβητήριο του δήμου τους. Επομένως, έχετέ το στο μυαλό σας!